Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

αἱ τῶν τέκνων π

  • 1 δικαιόω

    δικαιόω fut. δικαιώσω; 1 aor. ἐδικαίωσα. Pass.: 1 fut. δικαιωθήσομαι; 1 aor. ἐδικαιώθην, subj. δικαιωθῶ, ptc. δικαιωθείς; pf. δεδικαίωμαι Ro 6:7; 1 Cor 4:4; ptc. δεδικαιωμένος Lk 18:14 (Soph., Hdt.; Aristot., EN 1136a; et al.; pap, LXX; En 102:10; TestAbr A 13 p. 93, 14 [Stone p. 34]; Test12Patr; ApcSed, 14:8 p. 136, 15 Ja.; Jos., Ant. 17, 206; Just.; Ath., R. 53, 1; 65, 14) to practice δικαιοσύνη.
    ① to take up a legal cause, show justice, do justice, take up a cause τινά (Polyb. 3, 31, 9 ὑμᾶς δὲ αὐτοὺς … δικαιώσεσθε ‘you will (find it necessary to) take up your own cause’ = you will sit in judgment on yourselves; Cass. Dio 48, 46 ‘Antony was not taking Caesar’s side’ in the matter; 2 Km 15:4; Ps 81:3) δικαιῶσαι δίκαιον take up the cause of an upright pers. 1 Cl 16:12 (Is 53:11); τινί χήρᾳ (χήραν v.l.) 8:4 (Is 1:17 ‘take up the cause of the widow’).
    ② to render a favorable verdict, vindicate.
    ⓐ as activity of humans justify, vindicate, treat as just (Appian, Liby. 17 §70; Gen 44:16; Sir 10:29; 13:22; 23:11 al.) θέλων δ. ἑαυτόν wishing to justify himself Lk 10:29; δ. ἑαυτὸν ἐνώπιόν τινος j. oneself before someone=‘you try to make out a good case for yourselves before the public’ 16:15 (δ. ἐαυτόν as En 102:10; but s. JJeremias, ZNW 38, ’39, 117f [against him SAalen, NTS 13, ’67, 1ff]). ὁ δικαιούμενός μοι the one who vindicates himself before (or against) me B 6:1 (cp. Is 50:8). τελῶναι ἐδικαίωσαν τὸν θεόν βαπτισθέντες tax-collectors affirmed God’s uprightness and got baptized i.e. by ruling in God’s favor they admitted that they were in the wrong and took a new direction (opp. τὴν βουλὴν τ. θεοῦ ἀθετεῖν) Lk 7:29 (cp. PsSol 2:15; 3:5; 8:7, 23; 9:2).
    ⓑ of experience or activity of transcendent figures, esp. in relation to humans
    α. of wisdom ἐδικαιώθη ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς is vindicated by her children (on δικ. ἀπό cp. Is 45:25. S. also Appian, Basil. 8: δικαιόω=consider someth. just or correct) Lk 7:35; also ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτῆς Mt 11:19 (v.l. τέκνων). On this saying s. DVölter, NThT 8, 1919, 22–42; JBover, Biblica 6, 1925, 323–25; 463–65; M-JLagrange, ibid. 461–63. Of an angel Hm 5, 1, 7.
    β. of God be found in the right, be free of charges (cp. TestAbr A 13 p. 93, 14 [Stone p. 34] ‘be vindicated’ in a trial by fire) Mt 12:37 (opp. καταδικάζειν). δεδικαιωμένος Lk 18:14; GJs 5:1; δεδικαιωμένη (Salome) 20:4 (not pap). Ac 13:39 (but s. 3 below); Rv 22:11 v.l; Dg 5:14.—Paul, who has influenced later wr. (cp. Iren. 3, 18, 7 [Harv. II 102, 2f]), uses the word almost exclusively of God’s judgment. As affirmative verdict Ro 2:13. Esp. of pers. δικαιοῦσθαι be acquitted, be pronounced and treated as righteous and thereby become δίκαιος, receive the divine gift of δικαιοσύνη through faith in Christ Jesus and apart from νόμος as a basis for evaluation (MSeifrid, Justification by Faith—The Origin and Development of a Central Pauline Theme ’92) 3:20 (Ps 142:2), 24, 28; 4:2; 5:1, 9; 1 Cor 4:4; Gal 2:16f (Ps 142:2); 3:11, 24; 5:4; Tit 3:7; Phil 3:12 v.l.; B 4:10; 15:7; IPhld 8:2; Dg 9:4; (w. ἁγιάζεσθαι) Hv 3, 9, 1. οὐ παρὰ τοῦτο δεδικαίωμαι I am not justified by this (after 1 Cor 4:4) IRo 5:1. ἵνα δικαιωθῇ σου ἡ σάρξ that your flesh (as the sinful part) may be acquitted Hs 5, 7, 1; δ. ἔργοις by (on the basis of) works, by what one does 1 Cl 30:3; cp. Js 2:21, 24f (ἔργον 1a and πίστις 2dδ); διʼ ἐαυτῶν δ. by oneself=as a result of one’s own accomplishments 1 Cl 32:4. (cp. κατὰ νόμον Hippol., Ref. 7, 34, 1).—Since Paul views God’s justifying action in close connection with the power of Christ’s resurrection, there is sometimes no clear distinction between the justifying action of acquittal and the gift of new life through the Holy Spirit as God’s activity in promoting uprightness in believers. Passages of this nature include Ro 3:26, 30; 4:5 (on δικαιοῦν τὸν ἀσεβῆ cp. the warning against accepting δῶρα to arrange acquittal Ex 23:7 and Is 5:23; δικαιούμενοι δωρεάν Ro 3:24 is therefore all the more pointed); 8:30, 33 (Is 50:8); Gal 3:8; Dg 9:5. For the view (held since Chrysostom) that δ. in these and other pass. means ‘make upright’ s. Goodsp., Probs. 143–46, JBL 73, ’54, 86–91.
    ③ to cause someone to be released from personal or institutional claims that are no longer to be considered pertinent or valid, make free/pure (the act. Ps 72:13) in our lit. pass. δικαιοῦμαι be set free, made pure ἀπό from (Sir 26:29; TestSim 6:1, both δικ. ἀπὸ [τῆς] ἁμαρτίας) ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμω Μωϋσέως δικαιωθῆναι from everything fr. which you could not be freed by the law of Moses Ac 13:38; cp. vs. 39. ὁ ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τ. ἁμαρτίας the one who died is freed fr. sin Ro 6:7 (s. KKuhn, ZNW 30, ’31, 305–10; EKlaar, ibid. 59, ’68, 131–34). In the context of 1 Cor 6:11 ἐδικαιώθητε means you have become pure.—In the language of the mystery religions (Rtzst., Mysterienrel.3 258ff) δικαιοῦσθαι refers to a radical inner change which the initiate experiences (Herm. Wr. 13, 9 χωρὶς γὰρ κρίσεως ἰδὲ πῶς τὴν ἀδικίαν ἐξήλασεν. ἐδικαιώθημεν, ὦ τέκνον, ἀδικίας ἀπούσης) and approaches the sense ‘become deified’. Some are inclined to find in 1 Ti 3:16 a similar use; but see under 4.
    ④ to demonstrate to be morally right, prove to be right, pass. of God is proved to be right Ro 3:4; 1 Cl 18:4 (both Ps 50:6). Of Christ 1 Ti 3:16.—Lit. s. on δικαιοσύνη 3c.—HRosman, Iustificare (δικαιοῦν) est verbum causativum: Verbum Domini 21, ’41, 144–47; NWatson, Δικ. in the LXX, JBL 79, ’60, 255–66; CCosgrove, JBL 106, ’87, 653–70.—DELG s.v. δίκη. M-M. EDNT. TW. Spicq.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > δικαιόω

  • 2 ὑπέρ

    ὑπέρ [ῠ], [dialect] Ep. also [full] ὑπείρ, used by Hom. (metri gr.) only in the phrase ὑπεὶρ ἅλα (v. ὑπείρ); Arc. [full] ὁπέρ (q. v.): in [dialect] Aeol. replaced by περί (v.
    A

    περί A.

     V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. upaári 'above', Goth. ufar, OE. ofer 'over':—from it are formed the [comp] Comp. and [comp] Sup. ὑπέρτερος, -τατος, also Adv. ὕπερθεν, and Nouns ὑπέρα, ὕπερος.)
    A WITH GENIT.,
    I of Place, over;
    1 in a state of rest, over, above, freq. in Hom.,

    βάλε.. στέρνον ὑ. μαζοῖο Il.4.528

    ; χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑ. γονάτων not reaching to the knees, X.An.5.4.13;

    ἕστηκε.. ὅσον τ' ὄργυι' ὑ. αἴης Il.23.327

    ;

    εἴθ' ὑ. γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς Thphr.Ign.1

    ; στῆ δ' ἄρ' ὑ. κεφαλῆς stood over his head as he lay asleep, Il.2.20, Od.4.803, al.;

    πασάων ὕ. ἥ γε κάρη ἔχει 6.107

    ;

    ὑ. πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα 16.471

    ; ὑ. κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι over head, i. e. over the gateway, Hdt.1.187;

    ὑ. τῆς ὀροφῆς IG12.373.246

    ; ὑ. τοῦ ἀγάλματος ib.264;

    ὄρος τὸ ὑ. Τεγέης Hdt.6.105

    ; τὰ ὑ. κεφαλῆς the higher ground, X.Ages.2.20; Ἰονίας ὑ. ἁλὸς οἰκέων on the Ionian sea, i.e. on its shores, Pi.N.7.65;

    λιμὴν καὶ πόλις ὑ. αὐτοῦ κεῖται Th.1.46

    , cf. 6.4, D.C.40.14: of relative geographical position, above, farther inland,

    οἰκέοντες ὑ. Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν Hdt.1.175

    ;

    ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑ. Αἰγύπτου Th.2.48

    ;

    τοῖς ὑ. Χερρονήσου Θρᾳξίν X.An.2.6.2

    ;

    ὑ. Μασσαλίας Plb.2.14.8

    , cf. 5.73.3, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I.
    b of ships at sea, off a place, Th.1.112, 8.95;

    ναυμαχίην τὴν ὑ. Μιλήτου γενομένην Hdt.6.25

    ; ὑ. τούτου (sc. Φαλήρου) ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας ib. 116.
    2 in a state of motion, over, across,

    κῦμα νηὸς ὑ. τοίχων καταβήσεται Il.15.382

    ;

    τὸν δ' ὑ. οὐδοῦ βάντα προσηύδα Od.17.575

    ;

    πηδῶντος.. τάφρων ὕ. S.Aj. 1279

    ;

    ὑ. θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις A.Ag. 576

    ; ἐκκυβιστᾶν ὑ. [ τῶν ξιφῶν] X.Smp.2.11.
    3 over, beyond,

    ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑ. πόντου Od.13.257

    .
    II metaph., in defence of, on behalf of,

    τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕ. Il.7.449

    ;

    ἑκατόμβην ῥέξαι ὑ. Δαναῶν 1.444

    : generally, for the prosperity or safety of,

    τὰ ἱερὰ ὑ. τῆς Εὐβοίας θῦσαι IG12.39.65

    , cf. 45.5;

    ἱερὰ θυόμενα ὑ. τῆς πόλεως X.Mem.2.2.13

    ;

    ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑ. τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων UPZ14.27

     (ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons),

    Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν.. εὐξαμένη.. ὑ. παίδων καὶ ἑαυτῆς IG12.524

    , cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.);

    Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑ. βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος OGI18

     (Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; ὑ. τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); ὑ. τῆς τύχης.. Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); ὑ. σωτηρίας τοῦ κυρίου ἡμῶν.. Ἀντωνείνου ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.);

    εὑδόντων ὕ. φρούρημα A.Eu. 705

    ; ὑ. τινὸς κινδυνεύειν, μάχεσθαι, βοηθεῖν, Th.2.20, Pl.Lg. 642c, X.An.3.5.6;

    ἧς ἔθνῃσχ' ὕ. S.Tr. 708

    ;

    ὑ. γῆς τῆς Ἀθηναίων ναυμαχέειν Hdt.8.70

    ;

    ὑ. τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι Pl.Lg. 692d

    ; ἀμυνῶ ὑ. ἱερῶν καὶ ὁσίων Jusj. ap. Poll.8.105;

    νῦν ὑ. πάντων ἀγών A.Pers. 405

    ;

    ὑ. δόξης τελευτήσαντες D.23.210

    , cf. Isoc.6.93; πάνθ' ὑ. ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑ. ἄλλου τινός in your interests, D.20.80, cf. 83;

    ὑ. τῆς Ἀσίας στρατηγήσας Isoc.4.154

    ; of things sought,

    ὑ. τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς Hdt.7.225

    ; ἀφίκετο ὑ. γενεᾶς, ὑ. φωνᾶς, ὑ. τοῦ θησαυροῦ, IG42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.);

    γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑ. τῆς οἰκίας UPZ68.3

     (ii B. C.); sts. even of the thing to be averted, ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕ. about slavery, A.Th. 111 (lyr.), cf. Aeschin.3.10.
    2 for, instead of, in the name of, ὑ. ἑαυτοῦ τι προϊδεῖν on his own behalf, Th.1.141;

    ὑ. τινὸς ἀποκρίνεσθαι Pl.R. 590a

    ;

    προλέγειν X.An.7.7.3

    ;

    ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑ. σοῦ καὶ ὑ. ἡμῶν Id.Cyr.3.3.14

    , cf. S.El. 554; ὑ. Ζήνωνος πράσσων as Zeno's representative, PSI4.389.8 (iii B. C.);

    ἔγραψεν ὑ. αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα PGrenf.2.17.9

     (ii B. C.); θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑ. Φιλίππου as though by commission from P., D.3.6; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v.
    3 in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one as representative of another, τῶν ὕ. ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων, i. e. I entreat you as they would if they were here, Il.15.665, cf. 660; then more metaph., by, λίσσομ' ὑ. ψυχῆς ( as you value your life)

    καὶ γούνων σῶν τε τοκήων 22.338

    , cf. 24.466;

    λίσσομ' ὑ. θυέων καὶ δαίμονος.. σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων Od.15.261

    ;

    λίσσου' ὑ. μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων A.R.3.701

    ; ὑ. ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός in the name of Zeus, AP7.499.2 (Theaet.); so [dialect] Aeol. περ (v.

    περί A.

     V).
    4 of the cause or motive, for, because of, by reason of,

    ἀλγέων ὕ. E.Supp. 1125

     (lyr.);

    ὑ. παθέων Id.Hipp. 159

     (lyr.);

    ἔριδος ὕ. Id.Andr. 490

     (lyr.); of punishment or reward, for, on account of,

    τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕ. S.Ant. 932

     (anap.), cf. Isoc.11.39, Lys.3.43, 4.20, 13.41,42, X.An.1.3.4; ἀτῆθθαι ὑ. τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα the father's property shall pay the fine for the father, Leg.Gort.11.42;

    ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑ. τοῦ δούλου PHal. 1.198

     (iii B. C.); τοῦτον (viz. a runaway slave)

    ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑ. τοῦ προγεγραμμένου UPZ121.24

     (ii B. C.);

    τὸ κατεσκευασμένον ὑ. τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον

     as a thank-offering for..,

    Sammelb.3926.12

     (i B. C.);

    ὑ. ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς Isoc.9.57

    ;

    ἀποδοῦναι χάριν ὑ. ὧν.. ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν Id.4.56

    ; of payment,

    ἡμιωβέλιον ὑ. ἑκάστου IG12.140.2

    ; μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑ. Ἡρακλείδου on account of H., i.e. debiting H.'s account, PFay.16 (i B. C.); μετρήσω ὑ. σοῦ εἰς τὸ δημόσιον for the credit of your account, PAmh.2.88.22 (ii A. D.);

    ὑ. λαογραφίας Ostr.Bodl. iii 80

     (i A. D.);

    ὑ. λόγου ἀννώνης Ostr. 1479

     (iii A. D.);

    ὑ. ὧν ἔμαθεν καταβαλεῖν μισθόν Jul.Or.3.126a

    , cf. Ael.NA3.39.
    5 ὑ. τοῦ μή c. inf., for the purpose of preventing or avoiding,

    ὑ. τοῦ μηδένα.. βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν X.Hier.4.3

    ;

    ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον Isoc.7.64

    , cf. 12.80;

    τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν.. ὑ. τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι D.18.204

    : also without μή, for the sake of, ὑ. τοῦτοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν to be ready to die for the sake of.., Isoc.6.94;

    μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑ. τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑ. τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν Plb.3.94.9

    , cf. 5.32.1, 5.86.8: this constr. is found also in signf. A. 111.
    III concerning,

    ὑ. σέθεν αῐσχε' ἀκούω Il.6.524

    ;

    κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑ. καλλινίκου ἅρμασι Pi.P.1.32

    ;

    Σκύθαι μὲν ὧδε ὑ. σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι Hdt.4.8

    ; τὰ λεγόμενα ὑ. ἑκάστων v.l. in Id.2.123;

    τοὺς ὑ. τοῦ αἰῶνος φόβους Epicur.Sent.20

    ; διαλεχθῆναι, ἀγορεύειν ὑ. τινός, Pl.Ap. 39e, Lg. 776e; περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω, ὑ. ὧν δέ μοι προσήκει λέγειν .. Lys.24.4, cf. 21, 16.20;

    ὑ. οὗ.. ὁμολογῶ.. διαφέρεσθαι τούτοις D.18.31

    ; βουλευομένων ὑ. τοῦ ποίαν τινὰ [ εἰρήνην ποιητέον] Id.19.94;

    ἔγραψάς μοι ὑ. τῶν καμίνων PCair.Zen. 273.2

     (iii B. C.);

    ἐνεκάλουν ὑ. σύκων PSI6.554.24

     (iii B. C.);

    ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑ. τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν.. ὄλυραν UPZ46.4

     (ii B. C.);

    συλλαλήσαντες ὑ. τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις Plb.1.43.1

    ; θροῦς ὑ. τοῦ τὸν Λυκοῦργον ἐκπέμπειν talk of sending L., Id.5.18.5, cf. 6; γνώμην ὑ. τῆς κοινῆς [ δόξης] Isoc.6.93;

    ὑ. τῶν τούτου λῃτουργιῶν.. ὡδὶ γιγνώσκω D.21.152

    ;

    ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑ. τῶν ἀφανῶν πιστεύειν Jul.Or. 4.138b

    ; with vbs. expressing emotion,

    ποίας.. γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; S.OT 989

    ;

    εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑ. ἐκείνων X.Cyr.7.1.17

    ;

    οὐδεὶς ὑ. μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης A.Eu. 101

     (approaching sense 11.1).
    I of Place in reference to motion, over, beyond, freq. in Hom., e.g.

    ὑ. ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή Il.5.16

    , cf. 851;

    ἀλάλησθε.. ὑπεἰρ ἅλα Od.3.73

    , cf. 7.135, al., A.Eu. 250, S.Ant. 1145 (lyr.);

    ὑ. τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι Plb.1.22.10

    : without such reference,

    ὑ. Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι Pl.Criti. 108e

    , cf. Jul.Or.1.6d;

    τὰς κεφαλὰς ὑ. τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον Plb.3.84.9

    ;

    τῶν ὑ. τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων Id.2.14.6

    ;

    ὑ. Μασσαλίαν Id.2.16.1

    ;

    λόφον κείμενον ὑ. τὴν ὁδόν Id.2.27.5

    , cf. 3.47.2, al.;

    τῶν συριῶν ὑ. τὴν σκηνὴν οὐσῶν PHib. 1.38.7

     (iii B. C.);

    οὐλὴ.. ὑ. ὀφρὺν δεξιάν PCair.Zen.76.13

     (iii B. C.);

    τὸ ὑ. τὸν ἔσχατον.. σπόνδυλον Sor.1.102

    ;

    ὑ. τὸν οὐρανόν Jul.Or. 4.135a

    .
    II of Measure, above, exceeding, beyond,

    ὑ. τὸν ἀλαθῆ λόγον Pi.O.1.28

    ;

    ὑ. τὸ βέλτιστον A.Ag. 378

     (lyr.);

    ὑ. ἐλπίδα S.Ant. 366

     (lyr.);

    ὑ. δύναμιν Th.6.16

    ;

    μεγέθει ὑ. τοὺς ἐν τῇ νηΐ Pl.R. 488b

    ;

    ὑ. ἄνθρωπον εἶναι Id.Lg. 839d

    , Luc.Vit.Auct.2; ὑ. ἡμᾶς beyond our powers, Pl.Prm. 128b;

    ὑ. τὴν ἀξίαν E.HF 146

    ;

    ὑ. τὴν οὐσίαν Pl. R. 372b

    ; ὑ. τὸ ὕδωρ (cf.

    ὕδωρ 1.4

    ) Luc.Pr.Im.29.
    b after [comp] Comp., than, δυνατώτεροι ὑ. .. LXX Jd.18.26: so after Posit., τοῖς ἀγαθοῖς ὑ. αὐτόν better than he, ib.3 Ki.2.32.
    2 of transgression, in violation of, ὑ. αἶσαν, opp. κατ' αἶσαν, Il.3.59, al.;

    ὑ. Διὸς αἶσαν 17.321

    ;

    ὑ. μοῖραν 20.336

    ; ὑ. μόρον (or ὑπέρμορον) ib.30;

    ὑ. θεόν 17.327

    ;

    ὑ. ὅρκια 3.299

    , al.
    III of Number, above, upwards of, τὰ ὑ. δέκα μνᾶς [ ξυμβόλαια] IG12.41.23, cf. 22.48, al.;

    ὑ. τεσσεράκοντα ἄνδρας Hdt.5.64

    ; ὑ. τετταράκοντα (sc. ἔτη) X.HG5.4.13;

    ὑ. τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι Id.Cyr.1.2.4

    ; ὑ. ἥμισυ more than half, ib.3.3.47.
    IV of Time, beyond, i.e. before, earlier than,

    ὁ ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμος Th.1.41

    ;

    ὑ. τὴν φθοράν Pl.Ti. 23c

    .
    V in some dialects, in sense A. 11.1,2, on behalf of,

    ὑ. τὰν πόλιν SIG437

     (Delph., iii B. C.), al., cf. IG42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), IPE4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, concerning,

    ἐπικράνθη μοι ὑ. ὑμᾶς LXX Ru.1.13

    .
    C WITH DAT., only Arc., μαχόμενοι ὑ. τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ fighting for.., IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.).
    D POSITION: ὑπέρ may follow its Subst., but then by anastrophe becomes ὕπερ, Il.5.339, Od.19.450, al., S.OT 1444, etc.
    E AS ADV., over-much, above measure,

    ὑπὲρ μὲν ἄγαν E.Med. 627

     (lyr.); also written ὑπεράγαν, Str.3.2.9, Ael.NA3.38, etc.; cf. ὑπέρφευ: as a predicate, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; ὑπὲρ ἐγώ I am more [ than they], 2 Ep.Cor.11.23.
    F IN COMPOS. ὑπέρ signifies over, above, in all relations, e. g.,
    1 of Place, over, beyond, as in ὑπεράνω, ὑπέργειος, ὑπερβαίνω, ὑπερπόντιος.
    2 of doing a thing for or in defence of, as in ὑπερμαχέω, ὑπερασπίζω, ὑπεραλγέω.
    3 above measure, as in ὑπερήφανος, ὑπερφίαλος.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπέρ

  • 3 κατά

    κατά (Hom.+) prep. (s. the lit. s.v. ἀνά beg., also LfgrE s.v. κατά 1346; with the gen. 74 times in NT; w. acc. 391 times in NT).
    A. w. the gen.
    ⓐ of location that is relatively lower, down from someth. (Hom. et al.; LXX; Ath. 1, 4 κ. κόρρης προπηλακίζειν=to smack on one side of the head) ὁρμᾶν κ. τοῦ κρημνοῦ rush down (from) the bank (cp. Polyb. 38, 16, 7 κ. τῶν κρημνῶν ῥίπτειν; Jos., Bell. 1, 313) Mt 8:32; Mk 5:13; Lk 8:33. κ. κεφαλῆς ἔχειν have someth. on one’s head (lit. hanging down fr. the head, as a veil. Cp. Plut., Mor. 200f ἐβάδιζε κ. τῆς κεφαλῆς ἔχων τὸ ἱμάτιον.; Mitt-Wilck. I/2, 499, 5 of a mummy ἔχων τάβλαν κ. τοῦ τραχήλου) 1 Cor 11:4.
    ⓑ of position relatively deep, into someth. (Od. 9, 330 κ. σπείους ‘into the depths of the cave’; Hdt. 7, 235; X., An. 7, 1, 30) ἡ κ. βάθους πτωχεία extreme (lit. ‘reaching down into the depths’; cp. Strabo 9, 3, 5 [419] ἄντρον κοῖλον κ. βάθους) or abysmal poverty 2 Cor 8:2. This may perh. be the mng. of πλήσσειν τινὰ κ. τῶν ὀφθαλμῶν strike someone deep into the eyes ApcPt 11:26 (cp. Demosth. 19, 197 ξαίνει κ. τοῦ νώτου; PPetr II, 18 [2b], 15 [246 B.C.] ἔτυπτεν αὐτὸν κ. τοῦ τραχήλου).—κ. γαστρός Just., D. 78, 3 for ἐν γαστρί Mt 1:18 (cp. Ath. 35, 2 τὸ κ. γαστρὸς ζῶον εἶναι).
    ⓒ extension in various directions within an area, throughout (so in Luke’s writings; Polyb. 3, 19, 7 κ. τῆς νήσου διεσπάρησαν; PGiss 48, 8 κ. κυριακῆς γῆς; Jos., Ant. 8, 297; SibOr 3, 222; 4, 24; 5, 305) γνωστὸν γενέσθαι καθʼ ὅλης Ἰόππης become known throughout all Joppa Ac 9:42. καθʼ ὅλης τῆς Ἰουδαίας 9:31; 10:37; Lk 23:5. φήμη ἐξῆλθεν καθʼ ὅλης τῆς περιχώρου 4:14.
    ② down upon, toward, against someone or someth, fig. ext. of 1.
    ⓐ w. verbs of swearing, to denote what one swears by (Thu. 5, 47, 8; Lysias 32, 13; Isaeus 7, 28; Demosth. 21, 119; 29, 26; SIG 526, 4ff; 685, 25; UPZ 110, 39 [164 B.C.]; BGU 248, 13; Jdth 1:12; Is 45:23; 2 Ch 36:13) by ἐξορκίζειν (q.v.) Mt 26:63. ὀμνύναι (q.v.) Hb 6:13, 16. ὁρκίζειν (q.v.) Hs 9, 10, 5. Sim. ἐρωτᾶν κ. τινος request, entreat by someone Hv 3, 2, 3.
    ⓑ in a hostile sense, against
    α. after verbs that express hostile action, etc. διχάζειν Mt 10:35. ἐπαίρεσθαι 2 Cor 10:5. ἰσχύειν Ac 19:16. κακοῦν 14:2. στρατεύεσθαι 1 Pt 2:11. φυσιοῦσθαι 1 Cor 4:6
    β. after words and expressions that designate hostile speech, esp. an accusation ἔχειν (τι) κ. τινος have or hold someth. against someone Rv 2:4, 14, 20. φέρειν J 18:29. ἐγκαλεῖν Ro 8:33. ἐντυγχάνειν τινὶ κ. τινος 11:2 (TestJob 17:5). κατηγορεῖν Lk 23:14. ποιεῖν κρίσιν Jd 15a. τὸ κ. ἡμῶν χειρόγραφον the bond that stands against us Col 2:14. ἐμφανίζειν Ac 24:1; 25:2. αἰτεῖσθαί τι 25:3, 15. αἱ κ. τινος αἰτίαι vs. 27. εἰπεῖν πονηρόν Mt 5:11 (cp. Soph., Phil. 65 κακὰ λέγειν κ. τινος. X., Hell. 1, 5, 2; Isocr., C. Nic. 13; Plut., Mor. 2a λέγειν κ.; SIG 1180, 1 λέγειν κ. τινος; Just., A I, 23, 3; 49, 6 κ. τῶν … ὁμολογούντων). λαλεῖν ῥήματα Ac 6:13; cp. Jd 15b (TestDan 4:3; JosAs 23:15). μαρτυρεῖν κ. τ. θεοῦ give testimony in contradiction to God 1 Cor 15:15. ζητεῖν μαρτυρίαν κ. τινος testimony against someone Mk 14:55. ψευδομαρτυρεῖν 14:56f. ψευδομαρτυρία Mt 26:59. γογγύζειν 20:11. στενάζειν Js 5:9. διδάσκειν Ac 21:28. συμβούλιον διδόναι (ποιεῖν v.l.) Mk 3:6; ς. λαβεῖν Mt 27:1. ψεύδεσθαι Js 3:14 (Lysias 22, 7; X., Ap. 13; Ath. 35, 1 καθʼ ἡμῶν … κατεψεύσατο).
    γ. after expressions that designate such a position or state of mind in a different way εἶναι κ. τινος be against someone (opp. ὑπέρ) Mk 9:40 (WNestle, ZNW 13, 1912, 84–87; AFridrichsen, ibid., 273–80); Ro 8:31; (opp. μετά) Mt 12:30; Lk 11:23. δύνασθαί τι κ. τινος be able to do someth. against someone 2 Cor 13:8. ἔχειν τι κ. τινος have someth. against someone (in one’s heart) Mt 5:23; Mk 11:25; Hs 9, 24, 2; cp. ibid. 23, 2, where the acc. is to be supplied. ἐξουσίαν ἔχειν J 19:11. ἐπιθυμεῖν Gal 5:17. μερίζεσθαι καθʼ ἑαυτῆς Mt 12:25. Cp. 1 Cl 39:4 (Job 4:18).—κατά prob. means against also in ἔβαλεν κατʼ αὐτῆς ἄνεμος Ac 27:14. ἐτελείωσαν κ. τ. κεφαλῆς αὐτῶν τὰ ἁμαρτήματα they completed the full measure of sins against their own head GPt 5:17.
    B. w. acc. (so in the NT 399 times [besides καθʼ εἷς and κατὰ εἷς])
    ⓐ of extension in space, along, over, through, in, upon (Hom. et al.; OGI 90, 7 ἐκ τῶν κ. τ. χώραν ἱερῶν; PHib 82, 19; PTebt 5, 188; LXX; Just.; Mel., HE 4, 26, 5) Ac 24:12. καθʼ ὅλην τ. πόλιν throughout the city Lk 8:39 (cp. Diod S 4, 10, 6 καθʼ ὅλην τὴν Ἐλλάδα). ἐγένετο λιμὸς κ. τὴν χώραν ἐκείνην 15:14. κ. τὰς κώμας 9:6. κ. πόλεις καὶ κώμας 13:22 (Appian., Maced. 9 §1 and 4 κ. πόλεις; Just., A I, 67, 3 κ. πόλεις ἢ ἀγρούς).—κ. τόπους in place after place Mt 24:7; Mk 13:8; Lk 21:11 (Theophr., περὶ σημ. 1, 4 p. 389 W.; Cat. Cod. Astr. III 28, 11 ἐν μέρει τ. ἀνατολῆς κ. τόπους, VIII/3, 186, 1 λιμὸς καὶ λοιμὸς καὶ σφαγαὶ κ. τόπους). οἱ ὄντες κ. τὴν Ἰουδαίαν those throughout Judea or living in Judea Ac 11:1. διασπαρῆναι κ. τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας be scattered over the regions of Judea 8:1. κ. τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν in the congregation there 13:1. τοῖς κ. τὴν Ἀντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν ἀδελφοῖς 15:23. τοὺς κ. τὰ ἔθνη Ἰουδαίους the Judeans (dispersed) throughout the nations 21:21. τοῖς κ. τὸν νόμον γεγραμμένοις throughout the law = in the law 24:14b. κ. τὴν ὁδόν along or on the way (Lucian, Catapl. 4; Jos., Ant. 8, 404) Lk 10:4; Ac 25:3; 26:13. τὸ κ. Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν πέλαγος the sea along the coast of Cilicia and Pamphylia 27:5; but the geographical designation τὰ μέρη τ. Λιβύης τῆς κ. Κυρήνην 2:10 prob. belongs to b: the parts of Libya toward Cyrene.
    ⓑ of extension toward, toward, to, up to ἐλθεῖν (γίνεσθαι v.l.) κ. τὸν τόπον come up to the place (Jos., Vi. 283) Lk 10:32. ἐλθόντες κ. τὴν Μυσίαν to Mysia Ac 16:7; cp. 27:7. πορεύεσθαι κ. μεσημβρίαν (s. μεσημβρία 2) toward the south 8:26 (cp. Jos., Bell. 5, 505). κ. σκοπὸν διώκειν run (over the course) toward the goal Phil 3:14. λιμὴν βλέπων κ. λίβα καὶ κ. χῶρον a harbor open to the southwest and northwest Ac 27:12 (s. βλέπω 8).—κ. πρόσωπον to the face (cp. Jos., Ant. 5, 205) Gal 2:11. ἔχειν τινὰ κ. πρόσωπον meet someone face to face (Thieme 19 has reff. for the use of κατὰ πρόσωπον as a legal formula) Ac 25:16. κ. πρόσωπον ταπεινός humble when personally present 2 Cor 10:1. κ. πρόσωπόν τινος in the presence of someone Lk 2:31; Ac 3:13. τὰ κ. πρόσωπον what lies before one’s eyes, i.e. is obvious 2 Cor 10:7. κ. ὀφθαλμοὺς προγράφειν portray before one’s eyes Gal 3:1.
    ⓒ of isolation or separateness, by (Thu. 1, 138, 6 οἱ καθʼ ἑαυτοὺς Ἕλληνες ‘the Greeks by themselves’; Polyb. 1, 24, 4; 5, 78, 3; 11, 17, 6; Diod S 13, 72, 8; Gen 30:40; 43:32; 2 Macc 13:13; Philo, Migr. Abr. 87; 90; Just., D. 4, 5 αὐτὴ καθʼ ἑαυτήν γενομένη; Tat. 13, 1 ἡ ψυχὴ καθʼ ἑαυτήν; Ath. 15, 2 ὁ πηλὸς καθʼ ἑαυτόν) ἔχειν τι καθʼ ἑαυτόν keep someth. to oneself Ro 14:22 (cp. Jos., Ant. 2, 255; Heliod. 7, 16, 1). καθʼ ἑαυτὸν μένειν live by oneself of the private dwelling of Paul in Rome Ac 28:16. πίστις νεκρὰ καθʼ ἑαυτήν faith by itself is dead Js 2:17 (Simplicius in Epict. p. 3, 43 τὸ σῶμα καθʼ αὑτὸ νεκρόν ἐστιν). ἡ κατʼ οἶκον ἐκκλησία the congregation in the house Ro 16:5; 1 Cor 16:19. κατʼ ἰδίαν s. ἴδιος 5. κ. μόνας (Thu. 1, 32, 5; Menand., Epitr. 988 S. [658 Kö.], Fgm. 146 Kö. [158 Kock]; Polyb. 4, 15, 11; Diod S 4, 51, 16; BGU 813, 15 [s. APF 2, 1903, 97]; LXX) alone, by oneself Mk 4:10; Lk 9:18; Hm 11:8 (here, as well as BGU loc. cit. and LXX, written as one word καταμόνας).
    ⓓ of places viewed serially, distributive use w. acc., x by x (Arrian., Anab. 4, 21, 10 κ. σκηνήν=tent by tent) or from x to x: κατʼ οἶκον from house to house (PLond III, 904, 20 p. 125 [104 A.D.] ἡ κατʼ οἰκίαν ἀπογραφή) Ac 2:46b; 5:42 (both in ref. to various house assemblies or congregations; w. less probability NRSV ‘at home’); cp. 20:20. Likew. the pl. κ. τοὺς οἴκους εἰσπορευόμενος 8:3. κ. τὰς συναγωγάς 22:19. κ. πόλιν (Jos., Ant. 6, 73) from city to city IRo 9:3, but in every (single) city Ac 15:21; 20:23; Tit 1:5. Also κ. πόλιν πᾶσαν (cp. Herodian 1, 14, 9) Ac 15:36; κ. πᾶσαν πόλιν 20:23 D. κ. πόλιν καὶ κώμην Lk 8:1; cp. vs. 4.
    ② marker of temporal aspect (Hdt. et al.; ins, pap, LXX, apolog.)
    ⓐ in definite indications of time: at, on, during (Hdt. 8, 17; Polemon Soph. B 43 Reader κατʼ ἐκείνην τὴν ἡμέραν ‘in the course of that day’) κατʼ ἀρχάς in the beginning (cp. ἀρχή 1b) Hb 1:10 (Ps 101:26). κ. τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ in the day of trial 3:8 (Ps 94:8.—Cp. Antig. Car. 173 κ. τὸν σπόρου καιρόν). νεκροῦ … ἀνάστασιν κατʼ αὐτὸν γεγονυῖαν ἱστορεῖ (Papias) reports that a resurrection from the dead occurred in his time Papias (2, 9; so, with personal names, Hdt.; Just., D. 23, 1 τοῦ θεοῦ … τοῦ κ. τὸν Ἐνώχ; Tat. 31, 2 Θεαγένης … κ. Καμβύσην γεγονώς). Of the future: κ. τὸν καιρὸν τοῦτον at that time, then Ro 9:9 (Gen 18:10). Of the past: κ. ἐκεῖνον τὸν καιρόν at that time, then (2 Macc 3:5; TestJos 12:1; Jos., Ant. 8, 266; cp. κατʼ ἐκεῖνο τοῦ καιροῦ Konon: 26 Fgm. 3 p. 191, 25 Jac.; Just., A I, 17, 2; 26, 3 al.) Ac 12:1; 19:23. κ. καιρόν at that time, then Ro 5:6 (Just., D. 132, 1; cp. OGI 90, 28 καθʼ ὸ̔ν καιρόν), unless καιρός here means the right time (s. καιρός 1b end). κατʼ ὄναρ (as καθʼ ὕπνον Gen 20:6; Just., D 60, 5 κ. τοὺς ὕπνους) during a dream, in a dream Mt 1:20; 2:12 (s. s.v. ὄναρ for ins).
    ⓑ with indefinite indications of time: toward, about κ. τὸ μεσονύκτιον about midnight Ac 16:25; cp. 27:27.—8:26 (s. μεσημβρία 1).
    ⓒ distributively (cp. 1d): x period by x period: κατʼ ἔτος every year (s. ἔτος) Lk 2:41. Also κατʼ ἐνιαυτόν (s. ἐνιαυτός 1) Hb 9:25; 10:1, 3. καθʼ ἡμέραν daily, every day (s. ἡμέρα 2c) Mt 26:55; Mk 14:49; Lk 16:19; 22:53; Ac 2:46f; 3:2; 16:5; 17:11; 19:9; 1 Cor 15:31; Hb 7:27; 10:11. Also τὸ καθʼ ἡμέραν (s. ἡμέρα 2c) Lk 11:3; 19:47; Ac 17:11 v.l. ἡ ἐπίστασις ἡ καθʼ ἡμέραν (s. ἐπίστασις) 2 Cor 11:28. κ. πᾶσαν ἡμέραν every day (Jos., Ant. 6, 49) Ac 17:7. Also καθʼ ἑκάστην ἡμέραν (s. ἡμέρα 2c) Hb 3:13. κ. μίαν σαββάτου on the first day of every week 1 Cor 16:2. κ. πᾶν σάββατον every Sabbath Ac 13:27; 15:21b; 18:4. κ. μῆνα ἕκαστον each month Rv 22:2 (κ. μῆνα as SIG 153, 65; POxy 275, 18; 2 Macc 6:7). κ. ἑορτήν at each festival Mt 27:15; Mk 15:6.
    ③ marker of division of a greater whole into individual parts, at a time, in detail, distributive use apart from indications of place (s. above 1d) and time (s. 2c)
    ⓐ w. numerals: κ. δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς two or, at the most, three at a time (i.e. in any one meeting, cp. ἀνὰ μέρος) 1 Cor 14:27 (Dio Chrys. 80 [30], 42 κ. δύο καὶ τρεῖς; Jos., Ant. 3, 142 κ. ἕξ; 5, 172 κ. δύο καὶ τρεῖς). καθʼ ἕνα (on this and the foll. s. εἷς 5e) singly, one after the other vs. 31. κ. ἕνα λίθον each individual stone Hs 9, 3, 5; καθʼ ἕνα λίθον 9, 6, 3. κ. ἓν ἕκαστον one by one, in detail Ac 21:19; 1 Cl 32:1 (Ath. 28, 4 καθʼ ἕκαστον). εἷς καθʼ εἷς Mk 14:19; J 8:9; cp. Ro 12:5 (B-D-F §305; Rob. 460). κ. ἑκατὸν καὶ κ. πεντήκοντα in hundreds and in fifties Mk 6:40.
    ⓑ περί τινος λέγειν κ. μέρος speak of someth. in detail Hb 9:5 (s. μέρος 1c). κατʼ ὄνομα (each one) by name (ἀσπάζομαι … τοὺς ἐνοίκους πάντες κα[τʼ] ὄνομα PTebt [III A.D.] 422, 11–16; Jos., Vi. 86) J 10:3; 3J 15 (cp. BGU 27, 18); ISm 13:2.
    ④ marker of intention or goal, for the purpose of, for, to (Thu. 6, 31, 1 κ. θέαν ἥκειν=to look at something; cp. Sb 7263, 6 [254 B.C.]; X., An. 3, 5, 2 καθʼ ἁρπαγὴν ἐσκεδασμένοι; Arrian, Anab. 1, 17, 12; 4, 5, 1; 21, 9; 6, 17, 6; 26, 2; Lucian, Ver. Hist. 2, 29; Anton. Lib., Fab. 24, 1 Δημήτηρ ἐπῄει γῆν ἅπασαν κ. ζήτησιν τῆς θυγατρός; 38; Jdth 11:19) κ. τὸν καθαρισμὸν τῶν Ἰουδαίων for the Jewish ceremonial purification J 2:6. κατὰ ἀτιμίαν λέγω to my shame 2 Cor 11:21 (cp. Jos., Ant. 3, 268 κ. τιμὴν τ. θεοῦ τοῦτο ποιῶν). ἀπόστολος … κ. πίστιν … καὶ ἐπίγνωσιν an apostle … for the faith … and the knowledge Tit 1:1 (but the mng. ‘in accordance with’ is also prob.).
    ⑤ marker of norm of similarity or homogeneity, according to, in accordance with, in conformity with, according to
    ⓐ to introduce the norm which governs someth.
    α. the norm of the law, etc. (OGI 56, 33; Mitt-Wilck., I/2, 352, 11 κ. τὰ κελευσθέντα [as Just., D. 78, 7]; POxy 37 II, 8) κ. τὸν νόμον (Jos., Ant. 14, 173; 15, 51; Just., D. 10, 1 al.; Ath. 31, 1; κ. τοὺς νόμους Ἀρεοπαγείτης, letter of MAurelius: ZPE 8, ’71, 169, ln. 27) Lk 2:22; J 18:31; 19:7; Hb 7:5. τὰ κ. τ. νόμον what is to be done according to the law Lk 2:39 (cp. EpArist 32). κ. τὸ ὡρισμένον in accordance w. what has been determined 22:22. Cp. 1:9; 2:24, 27, 42; Ac 17:2; 22:3. κ. τὸ εὐαγγέλιόν μου Ro 2:16; 16:25a; 2 Ti 2:8. κ. τὸ εἰρημένον Ro 4:18 (cp. Ath. 28, 1 κ. τὰ προειρημένα). κ. τὰς γραφάς (Just., D. 82, 4; cp. Paus. 6, 21, 10 κ. τὰ ἔπη=according to the epic poems; Just., A I, 32, 14 κ. τὸ λόγιον, D. 67, 1 κ. τὴν προφητείαν ταύτην) 1 Cor 15:3; cp. Js 2:8. κ. τὴν παράδοσιν Mk 7:5 (Tat. 39, 1 κ. τὴν Ἑλλήνων παράδοσιν).—κ. λόγον as one wishes (exx. in Dssm., B 209 [not in BS]; also PEleph 13, 1; 3 Macc 3:14) Ac 18:14 (though 5bβ below is also prob.).—It can also stand simply w. the acc. of the pers. according to whose will, pleasure, or manner someth. occurs κ. θεόν (cp. Socrat., Ep. 14, 5 κ. θεόν; 26, 2; Nicol. Dam.: 90 Fgm. 4 p. 332, 1 Jac. and Appian, Bell. Civ. 2, 84 §352 κ. δαίμονα; Jos., Ant. 4, 143 ὁ κ. τοῦτον[=θεόν] βίος; Just., D. 5, 1 κ. τινας … Πλατωνικούς; Tat. 1, 3 κ. … τὸν κωμικόν) Ro 8:27; 2 Cor 7:9–11; κ. Χριστὸν Ἰ. Ro 15:5. κ. κύριον 2 Cor 11:17. Cp. 1 Pt 1:15. κ. τ. Ἕλληνας in the manner of the Greeks, i.e. polytheists PtK 2, p. 14, 1; 7. κ. Ἰουδαίους ln. 25.
    β. the norm according to which a judgment is rendered, or rewards or punishments are given ἀποδοῦναι τινι κ. τ. πρᾶξιν or ἔργα αὐτοῦ (Ps 61:13; Pr 24:12; Just., A I, 12, 1; 17, 4 al.; κατʼ ἀξίαν τῶν πράξεων) Mt 16:27; Ro 2:6; 2 Ti 4:14; Rv 2:23. μισθὸν λήμψεται κ. τ. ἴδιον κόπον 1 Cor 3:8. κρίνειν κ. τι J 7:24; 8:15; 1 Pt 1:17; cp. Ro 2:2.
    γ. of a standard of any other kind κ. τ. χρόνον ὸ̔ν ἠκρίβωσεν in accordance w. the time which he had ascertained Mt 2:16. κ. τ. πίστιν ὑμῶν acc. to your faith 9:29. κ. τ. δύναμιν acc. to his capability 25:15 (Just., D. 139, 4; Tat. 12, 3; cp. Just., A II, 13, 6 κ. δύναμιν). Cp. Lk 1:38; 2:29; Ro 8:4; 10:2; Eph 4:7. ἀνὴρ κ. τ. καρδίαν μου Ac 13:22 (καρδία 1bε).
    δ. Oft. the norm is at the same time the reason, so that in accordance with and because of are merged: οἱ κ. πρόθεσιν κλητοί Ro 8:28. κατʼ ἐπιταγὴν θεοῦ 16:26; 1 Ti 1:1; Tit 1:3. κ. ἀποκάλυψιν Eph 3:3 (Just., D. 78, 2). οἱ καθʼ ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ Ro 2:7. κατʼ ἐκλογήν 11:5 (Just., D. 49, 1). Cp. κ. τὴν βουλήν Eph 1:11 (Just., A I, 63, 16 al.); 2 Th 2:9; Hb 7:16. κ. τί γνώσομαι τοῦτο; by what shall I know this? (cp. Gen 15:8) Lk 1:18.—Instead of ‘in accordance w.’ κ. can mean simply because of, as a result of, on the basis of (Ael. Aristid. 46 p. 219 D.: κ. τοὺς νόμους; Jos., Ant. 1, 259; 278; Just., A I, 54, 1 κατʼ ἐνέργειαν τῶν φαύλων δαιμόνων; Ath. 7, 1 κ. συμπάθειαν τῆς παρὰ τοῦ θεοῦ πνοῆς; 32, 1 κ. χρησμόν). κ. πᾶσαν αἰτίαν for any and every reason (αἰτία 1) Mt 19:3. κ. ἀποκάλυψιν Gal 2:2. Cp. Ro 2:5; 1 Cor 12:8 (κ. τ. πνεῦμα = διὰ τοῦ πν.); Eph 1:5; 4:22b; Phil 4:11; 1 Ti 5:21; 2 Ti 1:9; Tit 3:5; κ. ἀνάγκην Phlm 14 (Ar. 1, 2; 4, 2 al.; Just., A I, 30, 1; 61, 10; Ath. 24, 2); IPol 1:3. ὁ κ. τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος ἀναγεννήσας ἡμᾶς 1 Pt 1:3.—καθʼ ὅσον (Thu. 4, 18, 4) in so far as, inasmuch as Hb 3:3. καθʼ ὅσον …, κ. τοσοῦτο in so far as …, just so far (Lysias 31, 8; Galen, De Dignosc. Puls. 3, 2, VIII 892 K.) 7:20, 22.
    ⓑ as a periphrasis to express equality, similarity, or example in accordance with, just as, similar(ly) to (TestJob 32:6 τίς γὰρ κ. σε ἐν μέσῳ τῶν τέκνων σου; Tat. 25, 1 κ. … τὸν Πρωτέα like Proteus; schol. on Nicander, Ther. 50: sheep are not burden-bearers κ. τοὺς ὄνους=as donkeys are).
    α. κ. τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖτε do not do as they do Mt 23:3. κ. Ἰσαάκ just as Isaac Gal 4:28. κ. θεὸν κτισθείς Eph 4:24 (Synes., Prov. 2, 2 p. 118c κ. θεόν=just as a god). Cp. Col 3:10. κ. τὸν τύπον Hb 8:5 (Ex 25:40; Mel., P. 58, 424 [νόμον v.l.]). Cp. 5:6 (Ps 109:4); 8:9 (Jer 38: 32); Js 3:9.—κ. τὰ αὐτά in (just) the same way (OGI 56, 66; PEleph 2, 6; 1 Macc 8:27; 12:2; Just., D. 1, 2; 3, 5; 113, 3) Lk 6:23, 26; 17:30; Dg 3:1. On the other hand, the sing. κ. τὸ αὐτό Ac 14:1 means together (marriage contract PEleph 1, 5 [IV B.C.] εἶναι ἡμᾶς κ. ταὐτό; 1 Km 11:11). καθʼ ὸ̔ν τρόπον just as (2 Macc 6:20; 4 Macc 14:17) Ac 15:11; 27:25. καθʼ ὅσον …, οὕτως (just) as …, so Hb 9:27. κ. πάντα τρόπον in every way (PSI 520, 16 [250 B.C.]; PCairZen 631, 2; 3 Macc 3:24) Ro 3:2. κ. μηδένα τρόπον (PMagd 14, 9 [221 B.C.]; PRein 7, 31; 3 Macc 4:13; 4 Macc 4:24; Just., D. 35, 7; s. Reader, Polemo 262) 2 Th 2:3. Cp. Johannessohn, Kasus, 1910, 82. κατά w. acc. serves in general
    β. to indicate the nature, kind, peculiarity or characteristics of a thing (freq. as a periphrasis for the adv.; e.g. Antiochus of Syracuse [V B.C.]: 555 Fgm. 12 Jac. κ. μῖσος=out of hate, filled with hate) κατʼ ἐξουσίαν with authority or power Mk 1:27. κ. συγκυρίαν by chance Lk 10:31. κ. ἄγνοιαν without knowing Ac 3:17 (s. ἄγνοια 2a). κ. ἄνθρωπον 1 Cor 3:3 al. (s. Straub 15; Aeschyl., Th. 425; ἄνθρωπος 2b). κ. κράτος powerfully, Ac 19:20 (κράτος 1a). κ. λόγον reasonably, rightly (Pla.; Polyb. 1, 62, 4; 5; 5, 110, 10; Jos., Ant. 13, 195; PYale 42, 24 [12 Jan., 229 B.C.]) 18:14 (but s. above 5aα). λέγειν τι κ. συγγνώμην οὐ κατʼ ἐπιταγήν say someth. as a concession, not as a command 1 Cor 7:6; cp. 2 Cor 8:8. κ. τάξιν in (an) order(ly manner) 1 Cor 14:40 (τάξις 2). κατʼ ὀφθαλμοδουλίαν with eye-service Eph 6:6. μηδὲν κατʼ ἐριθείαν μηδὲ κ. κενοδοξίαν Phil 2:3. κ. ζῆλος zealously 3:6a, unless this pass. belongs under 6 below, in its entirety. κ. σάρκα on the physical plane Ro 8:12f; 2 Cor 1:17; also 5:16ab, if here κ. ς. belongs w. οἴδαμεν or ἐγνώκαμεν (as Bachmann, JWeiss, H-D Wendland, Sickenberger take it; s. 7a below). καθʼ ὑπερβολήν (PTebt 42, 5f [c. 114 B.C.] ἠδικημένος καθʼ ὑπερβολὴν ὑπὸ, Ἁρμιύσιος; 4 Macc 3:18) beyond measure, beyond comparison Ro 7:13; 1 Cor 12:31; 2 Cor 4:17. καθʼ ὁμοιότητα (Aristot.; Gen 1:12; Philo, Fug. 51; Tat. 12, 4 κ. τὸ ὅμοιον αὐτῇ) in a similar manner Hb 4:15b. κ. μικρόν in brief B 1:5 (μικρός 1eγ).
    ⑥ denoting relationship to someth., with respect to, in relation to κ. σάρκα w. respect to the flesh, physically of human descent Ro 1:3; 4:1; 9:3, 5 (Ar. 15, 7 κ. σάρκα … κ. ψυχήν; Just., D. 43, 7 ἐν τῷ γένει τῷ κ. σάρκα τοῦ Ἀβραάμ al.). κ. τὸν ἔσω ἄνθρωπον 7:22 (cp. POxy 904, 6 πληγαῖς κατακοπτόμενον κ. τὸ σῶμα). Cp. Ro 1:4; 11:28; Phil 3:5, 6b (for vs. 6a s. 5bβ above); Hb 9:9b. τὰ κ. τινα (Hdt. 7, 148; Diod S 1, 10, 73; Aelian, VH 2, 20; PEleph 13, 3; POxy 120, 14; Tob 10:9; 1 Esdr 9:17; 2 Macc 3:40; 9:3 al.) someone’s case, circumstances Ac 24:22 (cp. PEleph 13, 3 τὰ κ. σε; Just., A I, 61, 13 τὰ κ. τὸν Ἰησοῦν πάντα, D. 102, 2 τὰ κ. αὐτόν; Ath. 24, 4 τὸ κ. τοὺς ἀγγέλους); 25:14; Eph 6:21; Phil 1:12; Col 4:7. κ. πάντα in all respects (since Thu. 4, 81, 3; Sb 4324, 3; 5761, 22; SIG 834, 7; Gen 24:1; Wsd 19:22; 2 Macc 1:17; 3 Macc 5:42; JosAs 1:7; Just., A II, 4, 4, D. 35, 8 al.); Ac 17:22; Col 3:20, 22a; Hb 2:17 (Artem. 1, 13 αὐτῷ ὅμοιον κ. π.); 4:15a.
    ⑦ Somet. the κατά phrase, which would sound cumbersome in the rendering ‘such-and-such’, ‘in line with’, or ‘in accordance with’, is best rendered as an adj., a possessive pron., or with a genitival construction to express the perspective from which something is perceived or to be understood. In translation it thus functions as
    ⓐ an adj. (Synes., Kingdom 4 p. 4d τὰ κατʼ ἀρετὴν ἔργα i.e. the deeds that are commensurate with that which is exceptional = virtuous deeds; PHib 27, 42 ταῖς κ. σελήνην ἡμέραις; 4 Macc 5:18 κ. ἀλήθειαν=ἀληθής; Just., A I, 2, 1 τοὺς κ. ἀλήθειαν εὐσεβεῖς; Tat. 26, 2 τῆς κ. ἀλήθειαν σοφίας) οἱ κ. φύσιν κλάδοι the natural branches Ro 11:21. ἡ κατʼ εὐσέβειαν διδασκαλία 1 Ti 6:3; cp. Tit 1:1b. οἱ κ. σάρκα κύριοι the earthly masters (in wordplay, anticipating the κύριος who is in the heavens, vs. 9) Eph 6:5. Cp. 2 Cor 5:16b, in case (s. 5bβ above) κ. ς. belongs w. Χριστόν (as the majority, incl. Ltzm., take it): a physical Christ, a Christ in the flesh, in his earthly relationships (σάρξ 5). Correspondingly in vs. 16a κ. ς. would be taken w. οὐδένα: no one simply as a physical being.—JMartyn, JKnox Festschr., ’67, 269–87.
    ⓑ a possessive pron., but with limiting force (Demosth. 2, 27 τὰ καθʼ ὑμᾶς ἐλλείμματα [i.e. in contrast to the activities of others: ‘your own’]; Aelian, VH 2, 42 ἡ κατʼ αὐτὸν ἀρετή; 3, 36; OGI 168, 17 παραγεγονότες εἰς τοὺς καθʼ ὑμᾶς τόπους; SIG 646, 6; 807, 15 al.; UPZ 20, 9 [II B.C.] ἐπὶ τῆς καθʼ ἡμᾶς λειτουργίας; PTebt 24, 64; 2 Macc 4:21; Tat. 42, 1 τίς ὁ θεὸς καὶ τίς ἡ κατʼ αὐτὸν ποίησις; Mel., HE 4, 26, 7 ἡ καθʼ ἡμᾶς φιλοσοφία) τῶν καθʼ ὑμᾶς ποιητῶν τινες some of your (own) poets Ac 17:28. ἡ καθʼ ὑμᾶς πίστις Eph 1:15. ὁ καθʼ ὑμᾶς νόμος Ac 18:15. τὸ κατʼ ἐμὲ πρόθυμον my eagerness Ro 1:15.
    ⓒ a gen. w. a noun (Polyb. 3, 113, 1 ἡ κ. τὸν ἥλιον ἀνατολή; 2, 48, 2; 3, 8, 1 al.; Diod S 14, 12 ἡ κ. τὸν τύραννον ὠμότης; Dionys. Hal. 2, 1; SIG 873, 5 τῆς κ. τ. μυστήρια τελετῆς; 569, 22; 783, 20; PTebt 5, 25; PLond III, 1164k, 20 p. 167 [212 A.D.] ὑπὸ τοῦ κ. πατέρα μου ἀνεψιοῦ) τὰ κ. Ἰουδαίους ἔθη the customs of the Judeans Ac 26:3 (Tat. 12, 5 τῇ κ. Βαβυλωνίους προγνωστικῇ; 34, 2 ἡ κ. τὸν Ἀριστόδημον πλαστική). Cp. 27:2. ἡ κ. πίστιν δικαιοσύνη the righteousness of faith Hb 11:7. ἡ κατʼ ἐκλογὴν πρόθεσις purpose of election Ro 9:11.—Here also belong the titles of the gospels εὐαγγέλιον κατὰ Ματθαῖον etc., where κατά is likew. periphrasis for a gen. (cp. JLydus, De Mag. 3, 46 p. 136, 10 Wünsch τῆς κ. Λουκανὸν συγγραφῆς; Herodian 2, 9, 4 of an autobiography ἐν τῷ καθʼ αὑτὸν βίῳ; Jos., C. Ap. 1, 18 τ. καθʼ αὐτὸν ἱστορίαν; 2 Macc 2:13. Cp. B-D-F §163; 224, 2; Zahn, Einleitung §49; BBacon, Why ‘According to Mt’? Exp., 8th ser., 16, 1920, 289–310).—On the periphrasis of the gen. by κατά s. Rudberg (ἀνά beg.) w. many exx. fr. Pla. on. But it occurs as early as Thu. 6, 16, 5 ἐν τῷ κατʼ αὐτοὺς βίῳ.—M-M. DELG. EDNT. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > κατά

  • 4 πρόσοδος

    πρόσοδος, [dialect] Dor. [full] πόθοδος SIG1009.27 (Chalcedon, iii/ii B.C.), etc.; Arc. [full] πόσοδος IG5(2).6.9 (Tegea, iv B.C.): ἡ:—
    A going or coming to, approach, Pi.N.6.45, Th.4.110; ἡ π. μάλιστα ταύτῃ ἐγίνετο the approach was most feasible on this part, Hdt.9.21; ἀπείπατο τὴν π. rejected his advances, Id.1.205; στυγναὶ π. μελάθρων to the halls, E. Alc. 861 (anap.);

    π. χαλεπαὶ πρὸς τὸ χωρίον X.An.5.2.3

    ;

    ἐτάμομες κοινὰν πόθοδον.. πὸτ τὰν οἰκίαν Tab.Heracl.2.43

    .
    2 onset,

    π. ποιέεσθαι Hdt.7.223

    , 9.101; πρόσοδοι τῆς μάχης onsets or attacks, Id.7.212;

    αἱ π. αἱ πρὸς τοὺς πολεμίους X.Cyn.12.3

    .
    3 solemn procession to a temple with singing and music,

    π. μακάρων ἱερώταται Ar.Nu. 307

     (lyr.), cf. Pax 397 (lyr.);

    θυσίαι καὶ π. καὶ εὐχαί Lys.6.33

    ;

    ἐπιτελέων τᾶν εὐχᾶν γενομενᾶν θυσίαν καὶ πόθοδον ποιήσασθαι SIG581.6

     (Crete, iii/ii B.C.); οἱ ἐπὶ τὰς προσόδους magistrates in charge of the (commissariat of the) processions, ib.711B21 (Delph., ii B.C.), cf. IG22.1707 (iii B.C.);

    θεοῖς π. τε καὶ πομπὰς ποιεῖσθαι Pl.Lg. 796c

    ; αἱ πρὸς τοὺς θεοὺς π. X.An.6.1.11, cf. D.18.86.
    4 approach to an assembly or council,

    πρόσοδον εἶναι αὐτῷ πρός τε τοὺς πρυτάνεις κτλ... πρώτῳ μετὰ τὰ ἱερὰ ὅταν τι δέηται IG12.59.17

    ; γράψασθαι πρόσοδον πρὸς τὴν βουλήν to petition for a hearing, D.24.48;

    π. ποιεῖσθαι πρὸς τὸν δῆμον Aeschin.1.81

    , cf. IG22.1012.12, 9(1).694.39 ([place name] Corcyra), 12(5).837.20 ([place name] Tenos); αἱ πρὸς τὴν βουλὴν αὐτῶν π. Aeschin.2.59;

    περὶ σωτηρίας τὴν π. ἐποιησάμην Isoc.7.1

    ; approach to an official, PTeb.326.11 (iii A.D.); π. ποιήσασθαι τῷ δικαστηρίῳ Mitteis Chr. 96 iii 4 (iv A.D.);

    τὴν π. πρὸς ὑμᾶς ποιοῦμεν BGU1022.18

     (ii A.D.); οἱ στραταγοὶ πόσοδον ποέντω shall grant access (to the Three Hundred), IG5(2) l.c. (unless in signf. 11, shall provide revenue), cf. IG12.70.15.
    5 sexual intercourse, Hp.Epid.6.3.14 (pl.), Aret.SA2.12 (pl.).
    6 visit of a pupil to his master, Plu.2.1044a.
    7 f.l. for πρόοδος in Ph.Fr.22H.
    II income, rent, opp. stock or principal,

    πρόσοδον μὲν οὐδεμίαν ἀποφαίνων, ἀπὸ δὲ τῶν ὑπαρχόντων ἀναλίσκων Lys.32.28

    , cf. 24.6, SIG251 iii 29 (Delph., iv B.C.); τοῦ ἐργαστηρίου λαβὼν τὴν π. D.27.18, cf. 21: pl.,

    ἰδίας ἀπὸ τῶν κοινῶν π. κατεσκευάσατο And.4.11

    , cf. Aeschin.3.173: generally, returns, profits, Pl.Lg. 847a.
    2 public revenue,

    φόρων π. ἡ ἐπέτειος Hdt.3.89

    ;

    ἡ π. ἐγίνετο ἔκ τε τῆς ἠπείρου καὶ ἀπὸ τῶν μετάλλων Id.6.46

    ; χρημάτων π. Th.2.97, 3.13: mostly in pl., returns, revenue,

    ἀπὸ τούτου [τοῦ κλήρου] τὰς π. ποιήσασθαι Hdt.2.109

    ; τοῦ τὰς π. μᾶλλον ἰέναι αὐτῷ that they might come in better, Th.1.4; τὰς π. ἀφαιρήσομεν ib.81;

    αἱ π. ἀπώλλυντο Id.7.28

    ;

    αἱ π. αἱ ἐξ Ἀμφιπόλεως γιγνόμεναι Isoc.5.5

    ;

    χρημάτων π. ἐκ πολλῶν μὲν λιμένων ἐκ πολλῶν δ' ἐμπορίων X.HG5.2.16

    ; ὑποθεῖναί τινι τὰς δημοσίας π. mortgage them, Aeschin.3.104; πόροι ἢ περὶ προσόδων, title of work by X.;

    ὁ πράκτωρ ὁ ἐπὶ τῶν βασιλικῶν π. τεταγμένος PPetr.3p.56

     (iii B.C.); ἡ ἐν προσόδῳ τῶν τέκνων τοῦ βασιλέως [γῆ] land providing revenue for the king's children, ib.p.237 (iii B.C.);

    ἐν προσόδῳ PTeb.87.1

     (ii B.C.); κεχωρισμένη π. ib.60.56, al. (ii B.C.);

    τῶν ὄντων ἐν τῇ τῆς Ἁθερνεβενταίγεως προσόδῳ ἀρουρῶν PGiss. 37 ii 3

    , cf. 14 (ii B.C.); ὡς αἱ π. according to the financial calendar, PEnteux.30.2, al. (iii B.C.), PPetr.3p.8, al. (iii B.C.).

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πρόσοδος

  • 5 ὑπεραίρω

    A lift or raise up over,

    εἰς τὸν ἔξω τόπον τὴν τοῦ ἡνιόχου κεφαλήν Pl.Phdr. 248a

    ;

    τὴν ὀφρῦν ὑπὲρ τοὺς κροτάφους Luc.Am.54

    ; ἑρμάτων ὑ. τὸ σκάφος over the rocks, Philostr.VA3.23; ὑ. τὸ φθέγμα raise it very high, Luc.Ner.9:—[voice] Med., lift oneself or rise above,

    πάντων Anon.

     in Rh.1.632 W.: abs., to be lifted up, 2 Ep.Cor.12.7; give oneself airs, be coy, Aristaenet.1.17, 2.6; exalt oneself above,

    ἐπὶ θεόν 2 Ep.Thess.2.4

    .
    2 heighten,

    ναῦν τοίχοις Philostr. VA3.35

    .
    II intr.,
    1 c. acc., jump over,

    τειχία X.Eq.Mag.8.3

    ; cross,

    Ἄλπεις Plb.2.23.1

    ;

    ὑ. τὸ πέλαγος

     pass over,

    Id.1.28.1

    ; ὑ. τὴν ἄκραν double the cape, Id.1.54.7; κάμψαντες τὸν Πάχυνον ὑ. [ τὸ πέλαγος] εἰς .. Id.1.25.8; also

    τὸν Καταράκτην OGI654.6

     (Egypt, i B. C.): abs., cross the sea, Plb.1.47.2: as naval and military term, outflank,

    τὸ λαιὸν τῶν πολεμίων Plb.1.50.6

    , cf. 3.73.7, etc.: without a sense of motion, rise above,

    τὸ ὕδωρ Thphr. HP4.8.10

    ;

    τὸ μέγεθος τοῦ δένδρου Id.CP5.14.9

    .
    2 excel, τινι in a thing, D.18.220: c. acc., excel, Id.60.21, Aristeas 16, Philostr.Her.2.19;

    τοὺς πρὸ ἑαυτοῦ ἡγεμονεύσαντας SIG877

     A5 (Delph., ii/iii A. D.);

    νοῦν ὑπεραίρει Plot.6.7.22

    .
    3 overshoot, go beyond,

    μήθ' ὑπεράρας μήθ' ὑποκάμψας καιρόν A.Ag. 786

     (anap.);

    ὑ. τὸν ὡρισμένον καιρόν Plb. 9.14.11

    ;

    τὴν συνήθειαν Id.28.14.2

    ; exceed,

    ὑ. τῆς οὐσίας τὸ μέγεθος ὁ τῶν τέκνων ἀριθμός Arist.Pol. 1266b11

    ;

    οὗ ἡ πρόνοια τὰς πάντων εὐχὰς οὐκ ἐπλήρωσε μόνον ἀλλὰ καὶ ὑπερῆρε BMus.Inscr.894.8

     (Halic., i A. D.); πυγωνιαῖον ἢ μικρὸν ὑπεραῖρον a little more, Thphr.HP4.6.8; τῶν ὑπεραιρόντων ἱερέων the priests in excess (of a certain number), BGU1.16 (iii A. D.); τῶν ὑπεραιρούντων (sic)

    τὸν ἀριθμὸν τῶν ἱερέων PLond.2.347.6

     (iii A. D.); τὸ ὑπεραῖρον ἀργύριον the money (received) in excess, SIG976.27 (Samos, ii B. C.); τοσοῦτον ἐν [ τοῖς δαπανηθεῖσιν] ὑπερῆρεν [ αὐτόν] he so far exceeded him in his expenditure, D.C.37.8;

    λόγος ὑπεραίρων τοῖς ὀνόμασι καὶ ταῖς γνώμαις

     overdone,

    Philostr.VA8.6

    ;

    τὸ ὑπεραῖρον

     exaggeration,

    Plb.16.12.9

    .
    III c. gen., pass beyond, double a cape,

    τοῦ ἀκρωτηρίου Philostr.VA3.24

    ; rise above,

    τῆς γῆς Id.Her.19.16

    .
    2 transcend, exceed, μήθ' ὑπεραίροντα τῶν εἰθισμένων ὄγκων (

    τὸν εἰθ. ὄγκον Stob.

    )

    μήτ' ἐλλείποντα Pl.Lg. 717d

    , cf. D.C.75.13 (c. gen.), etc.;

    ὑ. τῷ μεγέθει τινῶν D.S.20.91

    , etc.; overcome,

    τέχνῃ τοῦ ῥοθίου Philostr.VA7.26

    .
    3 c. gen., despise, ib.1.2, Philostr.Jun.Im.7.
    IV overflow,

    τὰ ἀγγεῖα Arist.Mir. 835a32

    : abs., of a stream,

    ὑ. εἰς τὰ χωρία D.55.10

    .
    2 ὑ. ὑπέρ τι project beyond.., Arr.Tact.12.9; οἱ ἐν τῷ τρίτῳ ζυγῷ ὑ. τοὺς πρωτοστάτας πήχεις σ, i.e. their σάρισαι project beyond.., Ael.Tact. 14.4; ὑπεραίρειν ἔξω τὰ βλέφαρα project beyond the eyelids, of a tumour, Aët.7.36, cf. 15; overlap, Aristarch.Sam.8.
    V Ὑπεραίρων, οντος, ὁ, Most Excellent, = Lat. Exsuperatorius, name given to December by Commodus, D.C.72.15.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπεραίρω

  • 6 οὕτως

    οὕτως, and before a consonant [full] οὕτω (but sts. οὕτως before a consonant, Ar.Av.63, Pl.Grg. 522c, D.23.34, PPetr.2p.20 (iii B. C.), PTeb. 124.18 (ii B. C.), etc., and οὕτω before a vowel is found in [dialect] Ep. Poets and [dialect] Ion. Prose, v. fin.); in [dialect] Att. strengthd.
    A

    οὑτωσί Pl.Grg. 503d

    , etc.; οὑτωσίν Hdn.Gr.1.509.2; v. οὗτος Α:—Adv. of οὗτος, in this way or manner, so, thus: οὕτως is antec. to ὡς, Il.4.178, Od.4.148, etc.; in [dialect] Att. also

    οὕτως ὥσπερ S.Tr. 475

    , etc.; ὥσπερ.., οὕτω καὶ .. X.Cyr.1.4.21; ὡσαύτως, ὥσπερ.., οὕτω καὶ .. Pl. Ion 534a; also οὕτως, ὅπως .. S.Tr. 330, X.Cyr.1.1.2; poet. also ὥστε.., οὕτω δὲ .. S.Tr. 116 (lyr.): οὕτως is freq. left out after

    ὡς, ὡς ἔδοξεν αὐτοῖς, καὶ ἐποίουν ταῦτα Th. 8.1

    , cf. Theoc.7.45 sq.—In Prose, the relat. Pron. freq. follows instead of ὥστε, v. infr. III: when two modes are opposed, they are freq. expressed by οὕτω and

    ἐκείνως, τότε μὲν ἐκείνως, νῦν δ' οὕτω Isoc. 12.172

    ;

    οὕτω ῥᾷον ἢ 'κείνως Pl.R. 370a

    , etc.—Sts. οὕτω or - ως refers to what follows, thus, as follows, οὕτω χρὴ ποιεῖν: ἐὰν .. X.An.2.2.2;

    οὑτωσὶ δὲ λογίζεσθε D.18.244

    ; οὕτω πως ὑπείληφα ib.269; οὑτωσί πως folld. by a quotation, Pl.Ap. 28c; καὶ οὕτως even so, even on this supposition, Th.1.10;

    οὐδ' οὕτως Id.2.76

    , 6.89, Lys.1.14, v.l. in X.An.4.8.3: strengthd.

    οὕτω δή Il.2.158

    ;

    οὕτω γὰρ δή τοι 15.201

    ; οὕτω δή τι, v. infr. III; also οὕτω που so I ween, 2.116, Od.9.262, etc.;

    οὕτω πῃ Il.24.373

    ; ὣς ὁ μὲν οὕτως ἐστὶ σόος so in this way is he saved, Od.19.300:—Phrases:
    1 οὕτω δὴ ἔσται so it shall be, ratifying what goes before, 11.348;

    ἔσσεται οὕτως 16.31

    , etc.: in Prose οὕτως alone in answers, even so, just so, X.Oec.1.9; so

    ἢ οὐχ οὕτως;—οὕτω μὲν οὖν Pl.R. 551b

    , etc.
    2 emphat. with the imper., just, without more ado,

    ἔρρ' οὕτως Il.22.498

    , cf. 21.184, Od. 6.218, 17.447; but, οὕτω νῦν ἀπόπεμπε as you say, 5.146.
    3 in wishes or prayers, so, i.e. if you grant my prayer,

    οὕτως ἔρως σοι.. τελεσφόρος γένοιτο E.Med. 714

    ;

    οὕτω τί σοι δοίησαν αἱ Μοῦσαι.. τοῦτον.. δεῖρον Herod.3.1

    ; also in protestations, so, i.e. only if what I say is true, οὕτως ὀναίμην τῶν τέκνων, μισῶ τὸν ἄνδρ' (as in Engl., so help me God, so mote I thrive, etc.) Ar.Th. 469, cf. Men.Epit. 530, Herod.7. 25, Aristaenet.2.13; οὕτω.. νομιζοίμην σοφός, ὡς .. Ar.Nu. 520.
    4 in colloquial phrase, beginning a story, οὕτω ποτ' ἦν μῦς καὶ γαλῆ there were once on a time.., Id.V. 1182;

    οὕτως ἦν νεανίσκος Id.Lys. 785

    ;

    ἦν οὕτω δὴ παῖς Pl.Phdr. 237b

    .
    5 οὕτω with gen., τούτων μὲν οὕτω so much for this, A.Ag. 950; οὕτω καὶ τῶν οἰκονομικῶν (v.l. τῷ -κῷ) so also of.., Arist.Pol. 1253b27; ὥσπερ Χαλκὶς.. τῆς Εὐβοίας.. κεῖται, οὕτω Χερρονήσου.. ἡ Καρδιανῶν πόλις as Chalcis in respect of Euboea.., so Cardia in respect of the Chersonese, D.23.182; so οὕτως ἔχω τινός or περί τινος, v. ἔχω (A) B. II. 2; also for

    εἰς τοῦτο, οὕτω δὲ τάρβους.. ἀφικόμην E.Ph. 361

     codd. (dub. l.).
    6 ὁ οὕτω καλούμενος, ὀνομαζόμενος, the so-called..,

    τῶν Ῥιπαίων οὕτω καλουμένων Ael.NA11.1

    ;

    τοῦ καὶ ὀνομασθέντος οὕτω ῥήτορος Hermog.Id.2.11

    ; Ποταμὸς δῆμος οὕτω καλούμενος P., a deme of that name, Str.9.1.22.
    7 οὕτω, or οὕτω δή, freq. introduces the apodosis after a protasis,

    ἐπειδὴ περιελήλυθε ὁ πόλεμος.., οὕτω δὴ Γέλωνος μνῆστις γέγονε Hdt.7.158

    , cf. 150, Th.1.131, 2.12,19, etc.; esp. after parts., ἐν κλιβάνῳ πνίξαντες, οὕτω τρώγουσι, i.e. ἐπειδὰν πνίξωσιν, οὕτω .., Hdt. 2.92, cf. 100; also

    οὕτω δή Id.7.174

    ;

    τὰ ἄλλα καταστρεψάμενος, οὕτως.. στρατεῦσαι ὕστερον Th.3.96

    ;

    εἰς τὰ σκληρότατα ἀποβλέποντες, οὕτως ἂν μᾶλλον συννοήσαιμεν Pl.Phlb. 44e

    , cf. Grg. 457d, 507e, Ap. 29b; so

    ἔπειτα οὕτως X.An.7.1.4

    : so also after the gen. abs.,

    ὡς.. τῶν ἡγεμόνων ὑμῖν μὴ μεμπτῶν γεγενημένων, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε Th.7.15

    , cf. X.Cyr.1.6.11, An.1.3.6, etc.
    II sts. in a really inferential sense, as we say so for therefore, S.Ant. 677;

    οὕτω δή Pl.Phd. 61b

    , etc.
    III to such an extent, so, so much, so very, so excessively,

    καλὸς οὕτω Il.3.169

    ; πρυμνόθεν οὕτως so entirely, A.Th. 1061 (anap.), cf. Th. 2.47, X.Cyr.1.3.8;

    οὕτως τι Ar.Av.63

    : freq. folld. by ὡς or ὥστε, Hdt.1.32, X.An.7.4.3, etc.: sts. the relat. ὅς takes the place of ὥστε, κρήνη οὕτω δή τι ἐοῦσα πικρή, ἣ.. κιρνᾷ (i. e. ὥστε κιρνᾶν) Hdt.4.52;

    οὐκ ἔστιν οὕτω μῶρος ὃς θανεῖν ἐρᾷ S.Ant. 220

    ; τίς δ' οὕτως ἄνους ὃς .. ; Ar. Ach. 736, cf. D.8.44; also δυσχείμερος αὕτη ἡ.. χώρη οὕτω δή τί ἐστι, ἔνθα (i. e. ὥστε ἐνταῦθα)

    τοὺς μὲν ὀκτὼ τῶν μηνῶν ἀφόρητος οἷος γίνεται κρυμός Hdt.4.28

    : sts. no connecting Particle is used, αἱ [κεφαλαὶ] οὕτω δή τι ἰσχυραί, μόγις ἂν λίθῳ παίσας διαρρήξειας so excessively hard, you could scarcely break them, Id.3.12.
    IV sts., like αὔτως, with a diminishing power, so, merely so, simply, in Hom. always μὰψ οὕτω, Il.2.120 (for without μάψ he always uses αὔτως), cf. Hdt.1.5;

    μὴ διὰ μέθης.. ἀλλ' οὕτω πίνοντας πρὸς ἡδονήν Pl.Smp. 176e

    , cf. Grg. 494e, Phdr. 235c, Tht. 147c, 158b, Thphr.Od.67, etc.;

    ἐν συνουσίᾳ καὶ διατριβῇ οὕτως ἰδίᾳ D.21.71

    , cf. 1.20; τοὺς ὀδόντας.. οὕτως ἂν τοῖς δακτύλοις αὐτοῖς.. παρατρίβειν, i.e. without a dentifrice, Diocl. Fr.141; so

    οὕτω γε ἀπὸ στόματος Pl.Tht. 142d

    ;

    οὕτω ποτέ Id.Ly. 216c

    ;

    οὕτω πως D.1.20

    ; also, off-hand, at once, Pl.Grg. 464b, etc.;

    ἁπλῶς οὕτως Id.Lg. 633c

    ;

    ἀλλ' οὕτως ἄπει

     ; so, without a word more.. ?

    S.Ph. 1067

    ;

    ἢ στραφεὶς οὕτως ἴω

     ;

    Id.Ant. 315

    , cf. E.Heracl. 374 (lyr.);

    ἐφεξῆς οὑτωσὶ καθεζόμενος D.21.119

    ; ὡς οὕτω γ' ἀκοῦσαι at first hearing, Pl.Euthphr.3b; so

    ὥς γε οὑτωσὶ ἀκοῦσαι Id.Ly. 216a

    ;

    ἀκούειν μὲν οὕτως ἁπλῶς Id.Phlb. 12c

    ; οὐ.. οὕτως ἄπει, = impune, E.Alc. 680.
    V as Hebraism, οὕτως, = such a person (thing),

    οὕτως οὐδέποτε εἴδαμεν Ev.Marc.2.12

    , cf. LXXGe.29.26, Ev.Matt.9.33, Ev.Luc.2.48, al.
    B Position of οὕτω or οὕτως, mostly before the word which it limits, but in Poets sts. after,

    καλὸς οὕτω Il.3.169

    ;

    οὐδέ τι λίην οὕτω νώνυμός ἐστιν Od.13.239

    ; ἔρημος οὕτω, ἄγαν οὕτω, S.Ph. 487, 598: rarely at the end of a clause, Od.18.255, Hdt.7.170 (dub. l.): sts. separated from the word which it limits,

    οὕτως ἔχει τι δεινόν

     ;

    S.Ph. 104

    ;

    οὕτως ἐπὶ δεινὰς ἁρπαγάς Pl.R. 391d

    , cf. Th.2.11; οὕτω δ' ἦν ὁ Φίλιππος ἐν φόβῳ.., ὥστε .. D.18.33.
    C Prosody. The last syll. of οὕτω is short before a vowel in Il.3.169, Od.3.315. The ι of οὑτωσί is always long, v. οὗτος init.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > οὕτως

  • 7 μέσος

    μέσος, η, ον (Hom.+). The distinction between ‘middle’ and ‘among’ for μ. is sometimes rather fluid, and some of the passages here cited may fit equally well under 1 or 2.
    ① pert. to a middle position spatially or temporally, middle, in the middle.
    ⓐ as adj. (of intermediate terms: Pla., Rep. 330b, Pol. 303a) ὁ μέσος αὐτῶν ἀνήρ the man in their midst, apparently surrounded by them Hs 9, 12, 7. μέσης νυκτός at midnight (3 Km 3:20.—B-D-F §270, 2; Rob. 495; Lobeck, Phryn. p. 53; 54; 465) Mt 25:6. ἡμέρας μέσης at midday (Jos., Bell. 1, 651, Ant. 17, 155) Ac 26:13. εἰς μέσην τὴν οἰκοδομήν into the middle of the building Hs 9, 7, 5; cp. 9, 8, 2; 4; 6 (cp. Philo, Fuga 49 εἰς μέσον τὸν ποταμόν; Jos., Ant. 4, 80 εἰς μέσον τὸ πῦρ). ἐσταύρωσαν … μέσον τὸν Ἰησοῦν they crucified Jesus between (them) J 19:18. ἐσχίσθη τὸ καταπέτασμα μέσον the curtain was torn in two Lk 23:45 (cp. Artem. 4, 30 τὸ ἱμάτιον μέσον ἐρρωγέναι). ἐλάκησεν μέσος Ac 1:18 (cp. Aristoph., Ran. 955). ἐν μέσοις τοῖς ὀργάνοις τοῦ διαβόλου in the midst of the tools of the devil 2 Cl 18:2 (for the syntax cp. Gen 2:9 ἐν μέσῳ τῷ παραδείσῳ).
    ⓑ as subst. neut. τὸ μ. the middle (on the absence of the art. s. B-D-F §264, 4; cp. Rob. 792) ἀνὰ μέσον τινός (s. ἀνά 1) ἀνὰ μέσον τῶν ὁρίων within or through the region Mk 7:31. ἀνὰ μ. αὐτῶν between them GPt 4:10; Hs 9, 2, 3; 9, 15, 2. ἀνὰ μ. ἐκκλησίας ἁγίων B 6:16; 4:10; διακρῖναι ἀνὰ μ. τοῦ ἀδελφοῦ between one (congregation) member and another 1 Cor 6:5 (s. ἀνά 1b. Perh. μέσος prompted a shortening of the sentence tending to obscurity; cp. the Stoic expr. μέσα καθήκοντα = καθήκοντα ἃ ἐν μέσῳ ἐστὶ κατορθωμάτων κ. ἁμαρτημάτων: MPohlenz, D. Stoa II ’49, 73f). τὸ ἀρνίον τὸ ἀ. μ. τοῦ θρόνου the lamb who is (seated) on the center of the throne Rv 7:17. ἀνὰ μ. τῆς ὁδοῦ (they made) half their journey GJs 17:3.—διὰ μέσου αὐτῶν through the midst of them (X., An. 1, 4, 4; Aesop. Fab. 147 P.=247 H./201a Ch./152 [I, II] H-H.; Am 5:17; Jer 44:4; Jdth 11:19; 1 Macc 5:46; Ath. 18, 3 ‘between’) Lk 4:30; J 8:59 v.l. διὰ μέσον Σαμαρείας καὶ Γαλιλαίας Lk 17:11 prob. can only mean through Samaria and Galilee; but this raises a practical difficulty, since we should expect to find the provinces mentioned in the opposite order. Perh. the text is damaged (cp. the vv.ll. διὰ μέσου and μέσον; s. B-D-F §222; Rob. 648; JBlinzler, AWikenhauser Festschr. ’54, 46ff. If the v.l. διὰ μέσου Σ. καὶ Γ. should be correct, we could compare Maximus Tyr. 28, 4a διὰ μέσου πίστεως κ. ἀπιστίας=throughout between). For the view that μέσον signifies the area betw. S. and G. s. the comm. Cp. δια B1.—εἰς τὸ μέσον into the middle or center (X., Cyr. 3, 1, 6; Dio Chrys. 19 [36], 24; 3 Km 6:8; Jos., Ant. 9, 149) Mk 3:3; Lk 4:35; 5:19; 6:8; J 20:19, 26 (ἔστη εἰς τὸ μέσον as Vi. Aesopi G 82 P.); Hs 9, 8, 5; also in the middle 9, 6, 1. W. gen. (X., An. 1, 5; 14a; Jer 21:4; 48:7; Sb 6270, 13) εἰς τὸ μ. αὐτῶν in the midst of them 9, 11, 7. Without the art. (LXX; Jos., Vi. 334; SibOr 3, 674) εἰς μ. τοῦ πεδίου in the middle of the plain Hs 9, 2, 1 (εἰς μ.=‘in the middle’, as Ps.-Clem., Hom. 3, 30 p. 44, 21 Lag.). τί … τὸ ἔριον εἰς μ. τῶν ἀκανθῶν τιθέασιν; Why do they place the wool in the middle of the thorns? 7:11. ἀναστὰς εἰς μ. he arose (and came) forward Mk 14:60 (cp. Theocr. 22, 82 ἐς μέσον=into the middle; Himerius, Or. 63 [=Or. 17], 2 εἰς μέσον ἔρχεσθαι=come into the open; X., Cyr. 4, 1, 1 στὰς εἰς τὸ μ.).—ἐν τῷ μ. among, before (more closely defined by the context, or = in public [so Clearch., Fgm. 45 οἴκοι καὶ μὴ ἐν τῷ μέσῳ; Appian, Liby. 15 §63]) Mt 14:6 (Dio Chrys. 30 [79], 39 ὀρχεῖσθαι ἐν τῷ μέσω; Lucian, Pereg. 8) and into the middle, before (them) (Vi. Aesopi W c. 86 στὰς ἐν τῷ μέσῳ ἔφη) Ac 4:7. Without the art. (LXX) ἐν μέσῳ (on the spelling ἐμ μέσῳ, which occurs several times as v.l., s. B-D-F §19, 1; Mlt-H. 105) abs. into the middle, before (someone) (Appian, Hann. 16 §67, Liby. 14 §59; Jos., Ant. 7, 278) J 8:3; MPol 18:1 and in the middle (Pla., Rep. 558a; Herm. Wr. 4, 3; PLille 1 recto, 5 [259 B.C.]; GrBar 13:4) J 8:9. W. gen. of place (Aeneas Tact. 1529; 1532; TestAbr A 12 p. 90, 21 [Stone p. 28], B 8 p. 113, 3 [St. p. 74]; ParJer 1:2; GrBar 10:2) τῆς θαλάσσης (En 97:7) in the middle of the lake Mk 6:47. τῆς πλατείας through the middle of the street Rv 22:2. ἐν μ. τῆς αὐλῆς in the middle of the courtyard Lk 22:55a; τοῦ τάφου GPt 13:55. ἐν μ. αὐτῆς within it (the city of Jerusalem) Lk 21:21; cp. Dg 12:3; MPol 12:1; 12:2(?). ἐν μ. τοῦ θρόνου καὶ τῶν τεσσάρων ζῴων on the center of the throne and among the four living creatures Rv 5:6a (w. double gen. also between: Appian, Hann. 14 §60, Bell. Civ. 5, 23 §92; Arrian, Anab. 1, 20, 2; 3, 28, 8 al.; Lucian, Fugit. 10 ἐν μ. ἀλαζονείας κ. φιλοσοφίας). ἐν μέσῳ τ. θρόνου around (on every side of) the throne 4:6 (but between the throne and a more remote point: RBrewer, JBL 71, ’52, 227–31).—ἐν μέσῳ ἐκκλησίας Hb 2:12 (Ps 21:23); cp. Ac 17:22. κατὰ μέσον (Jos., Bell. 5, 207; SibOr 3, 802 κατὰ μέσσον=‘in the middle’ [of the day]) κατὰ μ. τῆς νυκτός about midnight Ac 16:25 D; 27:27.
    ⓒ The neut. μέσον serves as adv. (e.g., Appian, Bell. Civ. 3, 43 §175 μ.=meanwhile) ἦν μέσον ὡς he was in the center of it as MPol 15:2; and is used as prep. w. gen. (B-D-F §215, 3; Rob. 644. Cp. Hdt. 9, 107, 2; Polyb. 8, 25, 1; Epict. 2, 22, 10; LXX, TestSol; TestAbr A 4 p. 80, 31 [Stone p. 8]; JosAs 24:21; Jos., Ant. 6, 65; SibOr 3, 319) μ. τῆς θαλάσσης in the middle of the lake Mt 14:24 v.l.; μ. γενεᾶς σκολιᾶς in the midst of a crooked generation Phil 2:15 (cp. Maximus Tyr. 36, 5a ἐν μέσῳ τῷ σιδηρῷ τούτῳ γένει).
    ② pert. to a position within a group, without focus on mediate position, among.
    ⓐ as adj. ἐκάθητο ὁ Πέτρος μέσος αὐτῶν Peter was sitting among them Lk 22:55 (the point being not as center of attention but inconspicuously in the group; cp. Jos., Ant. 9, 107). μέσος ὑμῶν ἕστηκεν J 1:26 (Jos., Ant. 14, 23). τοῦ πύργου μέσου Hs 9, 8, 2. εἶδον … μέσον αὐτῶν τὸν Παῦλον AcPl Ha 11, 14.
    ⓑ as subst. neuter ἀνὰ μέσον τινός (s. ἀνά 1) among someth. Mt 13:25. W. gen. pl. (TestJob 32:6 ἐν μέσῳ τῶν τέκνων σου) in the midst of, among in answer to the questions where and whither (B-D-F §215, 3 app.) Mt 18:2, 20; Mk 9:36; Lk 2:46; 24:36; Ac 1:15; 2:22; 6:15 D; 27:21; Rv 5:6b; cp. 6:6. Of close personal relationship ἐν μέσῳ ὑμῶν among you = in communion with you Lk 22:27; 1 Th 2:7.—ἐν μ. λύκων among wolves Mt 10:16; Lk 10:3; 2 Cl 5:2.—W. gen. pl. of things (Alciphron 3, 24, 3) Lk 8:7; Rv 1:13; 2:1. ἐκ (τοῦ) μ. from among (X., An. 1, 5, 14b; oracular response in Diod S 9, 3, 2; LXX=מִתּוֹךְ): αἴρειν τι (or τινά) ἐκ (τοῦ) μέσου (τινῶν) Col 2:14; 1 Cor 5:2 (s. αἴρω 3). ἁρπάσαι αὐτὸν ἐκ μ. αὐτῶν Ac 23:10 (s. ἁρπάζω 2a). ἀφορίζειν τοὺς πονηροὺς ἐκ μ. τῶν δικαίων Mt 13:49 (s. ἀφορίζω 1). γίνεσθαι ἐκ μ. 2 Th 2:7 (s. γίνομαι 6b). ἐξέρχεσθαι ἐκ μ. αὐτῶν from among them Ac 17:33; cp. 2 Cor 6:17 (cp. Is 52:11). κύριος λαμβάνει ἑαυτῷ ἔθνος ἐκ μ. ἐθνῶν 1 Cl 29:3 (cp. Dt 4:34).—B. 864. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > μέσος

  • 8 οἶκος

    οἶκος, ου, ὁ (Hom.+)
    ① house
    ⓐ lit.
    α. a dwelling Lk 11:17 (cp. πίπτω 1bβ); 12:39; 14:23 (unless οἶκ. means dining room here as Phryn. Com. [V B.C.] 66 Kock; X., Symp. 2, 18; Athen. 12, 54a); Ac 2:2; (w. ἀγροί, κτήματα) Hs 1:9. εἰς τὸν οἶκόν τινος into or to someone’s house (Judg 18:26) ἀπέρχεσθαι Mt 9:7; Mk 7:30; Lk 1:23; 5:25; εἰσέρχεσθαι Lk 1:40; 7:36; 8:41; Ac 11:12; 16:15b; ἔρχεσθαι Mk 5:38; καταβαίνειν Lk 18:14; πορεύεσθαι 5:24; ὑπάγειν Mt 9:6; Mk 2:11; 5:19; ὑποστρέφειν Lk 1:56; 8:39.—κατοικεῖν εἰς τὸν οἶκόν τινος live in someone’s house Hm 4, 4, 3; Hs 9, 1, 3. οἱ εἰς τὸν οἶκόν μου the members of my household Lk 9:61. εἰς τὸν … οἶκον ἐγένετο χαρά AcPl Ha 6, 2.—εἰς τὸν οἶκον into the house; home: ἀνάγειν Ac 16:34. ἀπέρχεσθαι Hs 9, 11, 2. ἔρχεσθαι Lk 15:6. ὑπάγειν Hs 9, 11, 6. ὑποστρέφειν Lk 7:10.—εἰς τὸν οἶκον (w. ὐποδέχεσθαι) Lk 10:38 v.l. (s. οἰκία 1a).—εἰς οἶκόν τινος to someone’s house/home Mk 8:3, 26. εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόντων Lk 14:1 (on the absence of the art. s. B-D-F §259, 1; Rob. 792).—εἰς οἶκον home (Aeschyl., Soph.; Diod S 4, 2, 1): εἰσέρχεσθαι Mk 7:17; 9:28. ἔρχεσθαι 3:20.—ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου Ac 19:16.—ἐν τῷ οἴκῳ τινός in someone’s house Ac 7:20; 10:30; 11:13; Hs 6, 1, 1.—ἐν τῷ οἴκῳ in the house, at home J 11:20; Hv 5:1.—ἐν οἴκῳ at home (Strabo 13, 1, 38; UPZ 59, 5 [168 B.C.]; 74, 6; POxy 531, 3 [II A.D.]; 1 Km 19:9) Mk 2:1 (Goodsp., Probs. 52); 1 Cor 11:34; 14:35.—κατὰ τοὺς οἴκους εἰσπορεύεσθαι enter house after house Ac 8:3. κατʼ οἴκους (opp. δημοσίᾳ) from house to house i.e. in private 20:20. In the sing. κατʼ οἶκον (opp. ἐν τῷ ἱερῷ) in the various private homes (Jos., Ant. 4, 74; 163.—Diod S 17, 28, 4 κατʼ οἰκίαν ἀπολαύσαντες τῶν βρωτῶν=having enjoyed the food in their individual homes) 2:46; 5:42. ἡ κατʼ οἶκόν τινος ἐκκλησία the church in someone’s house Ro 16:5; 1 Cor 16:19; Col 4:15; Phlm 2 (s. ἐκκλησία 3bα; EJudge, The Social Pattern of Christian Groups in the First Century ’60; LWhite, House Churches: OEANE III 118–21 [lit.]). τὰ κατὰ τὸν οἶκον household affairs (Lucian, Abdic. 22) 1 Cl 1:3.
    β. house of any large building οἶκος τοῦ βασιλέως the king’s palace (Ael. Aristid. 32, 12 K.=12 p. 138 D.; 2 Km 11:8; 15:35; 3 Km 7:31; Jos., Ant. 9, 102) Mt 11:8. οἶκος ἐμπορίου (s. ἐμπόριον) J 2:16b. οἶκος προσευχῆς house of prayer Mt 21:13; Mk 11:17; Lk 19:46 (all three Is 56:7). οἶκ. φυλακῆς prison-house 14:7 (Is 42:7).—Esp. of God’s house (Herodas 1, 26 οἶκος τῆς θεοῦ [of Aphrodite]; IKosPH 8, 4 οἶκος τῶν θεῶν.—οἶκ. in ref. to temples as early as Eur., Phoen. 1372; Hdt. 8, 143; Pla., Phdr. 24e; ins [cp. SIG ind. IV οἶκος d; Thieme 31]; UPZ 79, 4 [II B.C.] ἐν τῷ οἴκῳ τῷ Ἄμμωνος; POxy 1380, 3 [II A.D.]; LXX; New Docs 1, 6f; 31; 139) οἶκος τοῦ θεοῦ (Jos., Bell. 4, 281) Mt 12:4; Mk 2:26; Lk 6:4. Of the temple in Jerusalem (3 Km 7:31 ὁ οἶκος κυρίου; Just., D. 86, 6 al.) ὁ οἶκός μου Mt 21:13; Mk 11:17; Lk 19:46 (all three Is 56:7). ὁ οἶκ. τοῦ πατρός μου J 2:16a; cp. Ac 7:47, 49 (Is 66:1). Specif. of the temple building (Eupolem.: 723 fgm 2, 12 Jac. [in Eus., PE 9, 34, 14]; EpArist 88; 101) μεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου between the altar and the temple building Lk 11:51. Of the heavenly sanctuary, in which Christ functions as high priest Hb 10:21 (sense bα is preferred by some here).
    γ. in a wider sense οἶκ. occasionally amounts to city (cp. the note on POxy 126, 4.—Jer 22:5; 12:7; TestLevi 10, 5 οἶκος … Ἰερους. κληθήσεται) Mt 23:38; Lk 13:35.
    ⓑ fig. (Philo, Cher. 52 ὦ ψυχή, δέον ἐν οἴκῳ θεοῦ παρθενεύεσθαι al.)
    α. of the Christian community as the spiritual temple of God ὡς λίθοι ζῶντες οἰκοδομεῖσθε οἶκος πνευματικός as living stones let yourselves be built up into a spiritual house 1 Pt 2:5 (ESelwyn, 1 Pt ’46, 286–91; JHElliott (s. end) 200–208). The tower, which Hermas uses as a symbol of the Christian community, is also called ὁ οἶκ. τοῦ θεοῦ: ἀποβάλλεσθαι ἀπὸ τοῦ οἴκ. τοῦ θ. Hs 9, 13, 9. Opp. εἰσέρχεσθαι εἰς τὸν οἶκ. τοῦ θεοῦ Hs 9, 14, 1.—The foll. pass. are more difficult to classify; mng. 2 (the Christians as God’s family) is poss.: ὁ οἶκ. τοῦ θεοῦ 1 Pt 4:17; ἐν οἴκῳ θεοῦ ἀναστρέφεσθαι ἥτις ἐστὶν ἐκκλησία θεοῦ ζῶντος 1 Ti 3:15.
    β. dwelling, habitation, of the human body (Just., D. 40, 1 τὸ πλάσμα … οἶκ. ἐγένετο τοῦ ἐμφυσήματος; Mel., P. 55, 402 τοῦ σαρκίνου οἴκου; Lucian, Gall. 17) as a habitation of hostile spirits Mt 12:44; Lk 11:24. Corresp. the gentiles are called an οἶκ. δαιμονίων 16:7.
    ② household, family (Hom. et al.; Artem. 2, 68 p. 161, 11 μετὰ ὅλου τοῦ οἴκου; Ath. 3, 2 τὸν ὑμέτερον οἶκον) Lk 10:5; 19:9; Ac 10:2; 11:14; 16:31; 18:8. ὅλους οἴκους ἀνατρέπειν ruin whole families Tit 1:11 (cp. Gen 47:12 πᾶς ὁ οἶκος=‘the whole household’). ὁ Στεφανᾶ οἶκ. Stephanas and his family 1 Cor 1:16; ὁ Ὀνησιφόρου οἶκ. 2 Ti 1:16; 4:19. ὁ οἶκ. Ταουί̈ας ISm 13:2. Esp. freq. in Hermas: τὰ ἁμαρτήματα ὅλου τοῦ οἴκου σου the sins of your whole family Hv 1, 1, 9; cp. 1, 3, 1; 2, 3, 1; Hs 7:2. … σε καὶ τὸν οἶκ. σου v 1, 3, 2; cp. m 2:7; 5, 1, 7; Hs 7:5ff. W. τέκνα m 12, 3, 6; Hs 5, 3, 9. Cp. 1 Ti 3:4, 12 (on the subj. matter, Ocellus Luc. 47 τοὺς ἰδίους οἴκους κατὰ τρόπον οἰκονομήσουσι; Letter 58 of Apollonius of Tyana [Philostrat. I 362, 3]). ἡ τοῦ Ἐπιτρόπου σὺν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτῆς καὶ τῶν τέκνων the (widow) of Epitropus together with all her household and that of her children IPol 8:2 (Sb 7912 [ins 136 A.D.] σὺν τῷ παντὶ οἴκῳ). ἀσπάζομαι τοὺς οἴκους τῶν ἀδελφῶν μου σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις I greet the households of my brothers (in the faith), including their wives and children ISm 13:1. In a passage showing the influence of Num 12:7, Hb 3:2–6 contrasts the οἶκος of which Moses was a member and the οἶκος over which Christ presides (cp. SIG 22, 16f οἶκος βασιλέως; Thu 1, 129, 3 Xerxes to one ἐν ἡμετέρῳ οἴκῳ; sim. οἶκος of Augustus IGR I, 1109 [4 B.C.], cp. IV, 39b, 26 [27 B.C.]; s. MFlory, TAPA 126, ’96, 292 n. 20). Hence the words of vs. 6 οὗ (i.e. Χριστοῦ) οἶκός ἐσμεν ἡμεῖς whose household we are.—On Christians as God’s family s. also 1bα above. τοῦ ἰδίου οἴκ. προστῆναι manage one’s own household 1 Ti 3:4f; cp. vs. 12 and 5:4.—On management of an οἶκος s. X., Oeconomicus. On the general topic of family MRaepsaet-Charlier, La femme, la famille, la parenté à Rome: L’Antiquité Classique 62, ’93, 247–53.
    ③ a whole clan or tribe of people descended fr. a common ancestor, house=descendants, nation, transf. sense fr. that of a single family (Appian, Bell. Civ. 2, 127 §531 οἴκοι μεγάλοι=famous families [of Caesar’s assassins]; Dionys. Byz. 53 p. 23, 1; LXX; Jos., Ant. 2, 202; 8, 111; SibOr 3, 167) ὁ οἶκ. Δαυίδ (3 Km 12:19; 13:2) Lk 1:27, 69 (on the probability of Semitic inscriptional evidence for the phrase ‘house of David’ s. articles pro and con in Bar 20/2, ’94, 26–39; 20/3, ’94, 30–37; 20/4, ’94, 54f; 20/6, ’94, 47; 21/2, ’95, 78f). ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δ. 2:4.—οἶκ. Ἰσραήλ Mt 10:6; 15:24; Ac 2:36; 7:42 (Am 5:25); Hb 8:10 (Jer 38:33); 1 Cl 8:3 (quot. of unknown orig.). AcPlCor 2:10. πᾶς οἶκ. Ἰσραήλ GJs 7:3 (Jer 9:25). ὁ οἶκ. Ἰς. combined w. ὁ οἶκ. Ἰούδα Hb 8:8 (Jer 38:31). οἶκ. Ἰακώβ (Ex 19:3; Is 2:5; Just., A I, 53, 4;, D. 135, 6) Lk 1:33; Ac 7:46. οἶκ. τοῦ Ἀμαλήκ 12:9.
    ④ a house and what is in it, property, possessions, estate (Hom. et al.; s. also Hdt. 3, 53; Isaeus 7, 42; Pla., Lach. 185a; X., Oec. 1, 5; Demetr.: 722 Fgm. 1, 15 Jac.; Jos., Bell. 6, 282; Just., D. 139, 4) ἐπʼ Αἴγυπτον καὶ ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ over Egypt and over all his estate Ac 7:10 (cp. Gen 41:40; Artem. 4, 61 προέστη τοῦ παντὸς οἴκου).—S. the lit. on infant baptism, e.g. GDelling, Zur Taufe von ‘Häusern’ im Urchrist., NovT 7, ’65, 285–311=Studien zum NT ’70, 288–310.—JHElliott, A Home for the Homeless ’81. B. 133; 458. Schmidt, Syn. II 508–26. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > οἶκος

  • 9 υποβολη

        ἥ
        1) подкладывание, тж. подстилка (sc. τῶν στρομάτων Plat.)
        2) подбрасывание, подмена
        

    λίθου ὑ. Luc. — подмена (новорожденного Зевса) камнем;

        ἥ (sc. τῶν τέκνων) ὑ. Plat., Plut. — подмена или подкидывание детей

        3) подделывание, подделка
        

    (τῶν κλειδῶν Plut.)

        4) показывание, указание, внушение
        

    ἐξ ὑποβολῆς Xen. — на основании указания, благодаря совету;

        ἐξ ὑποβολῆς ῥαψῳδεῖν Diog.L. — подхватывать песнь

        5) засада
        

    ἡ τῶν ἑνεδρευόντων ὑ. Polyb. — сидящие в засаде;

        ἐπανάγεσθαι τρισὴν τριήρεσιν ἐξ ὑποβολῆς Polyb. — совершать нападение из засады тремя триерами

        6) основа, основание
        7) предмет или материал

    Древнегреческо-русский словарь > υποβολη

  • 10 χρῆμα

    χρῆμα, ατος, τό: ([etym.] χράομαι):—
    A need, in the phrase παρὰ χ. or παραχρῆμα (q. v.); a thing that one needs or uses, cf. X.Oec.1.9 sq. (pl.): hence in pl., goods, property (

    χρήματα λέγομεν πάντα ὅσων ἡ ἀξία νομίσματι μετρεῖται Arist.EN 1119b26

    ), Od.2.78, 203, al. (never in Il.), Hes.Op. 320, 407, etc.; of temple-treasures, heirlooms, etc., Mnemos. 57.208 (Argos, vi B. C.);

    τὰ ἱρὰ χ. τῆς Ἀθηναίης Hdt.2.28

    , cf. 9.81;

    θησαυρούς.. ἄλλα τε χρύσεα ἄφατα χ. Id.7.190

    ;

    πολλῶν χ. ἐξαίρετον ἄνθος A.Ag. 954

    ;

    πειρῶ τὸν πλοῦτον χρήματακαὶ κτήματα κατασκευάζειν· ἔστι δὲ χ. μὲν τοῖς ἀπολαύειν ἐπισταμένοις, κ. δὲ τοῖς κτᾶσθαι δυναμένοις Isoc.1.28

    ;

    τοῖς σκεύεσι καὶ τοῖς χρήμασιν ἀποθήκη Th.6.97

    ; πρόβατα

    καὶ ἄλλα χ. X.An.5.2.4

    ; τὰ ἀνδράποδα.. καὶ χρήματα τὰ πλεῖστα ἀπέδρα αὐτούς ib.7.8.12: prov., χρήματα ψυχὴ πέλεται.. βροτοῖσι a man's money is his life, Hes.Op. 686; χρήματ' ἄνηρ ' money makes the man', Alc.49, Pi.I.2.11;

    ἐν χρήμασιν οἰκεῖ πατρώοις A.Eu. 757

    , cf. Ch. 135; also

    χρημάτων πένητες E.El.37

    ;

    τὰ χρήματ' ἐνεχυράζομαι Ar.Nu. 241

    ;

    χρήματα πορίζειν Id.Ec. 236

    ;

    ἄτιμοι ἦσαν τὰ σώματα, τὰ δὲ χ. εἶχον And.1.74

    ;

    χρημάτων ἥσσων Democr.50

    ;

    χρημάτων κρείσσων Th.2.60

    ; χρήμασι νικώμενος ibid.; χρημάτων ἀδωρότατος ib. 65;

    ἐλπίδα χρήμασιν ὠνητήν Id.3.40

    ;

    μήτε χρημάτων φειδομένους μήτε πόνων Pl.Phd. 78a

    ;

    ζημιοῦσθαι χρήμασιν Id.Lg. 721b

    ; even of debts,

    διαλῦσαι τὰ χ. D.20.12

    ;

    δεθέντ' ἐπὶ χρήμασιν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ Id.24.168

    .—Acc. to Poll.9.87 the [dialect] Ion. used also the sg. in this sense, and so we find, ἐπὶ κόσῳ ἂν χρήματι .. ; for how much money.. ? Answ. ἐπ' οὐδενί, Hdt.3.38; ταύτην (sc. τὴν χλανίδα) πωλέω μὲν οὐδενὸς χ. δίδωμι δὲ ἄλλως ib. 139; also in Thgn.197, χ. δ' ὃ μὲν Διόθεν καὶ σὺν δίκῃ ἀνδρὶ γένηται; in [dialect] Att., οὐδενὸς ἂν χ. δεξάμενοι at no price, And.2.4; and in later Prose, fund, sum of money, Arch. f. Religionswiss.10.211 (Cos, ii B. C.);

    τὸ πλῆθος τοῦ χ. D.S.13.106

    , cf. Act.Ap.4.37, Luc.VH1.20;

    χρήματα

     merchandise,

    Heraclit. 90

    , X.HG1.6.37, Th.3.74; property, substance, Berl.Sitzb.1927.161 ([place name] Cyrene).
    II generally, thing, matter, affair, esp. in [dialect] Ep. and [dialect] Ion., h.Merc. 332, Hes.Op. 344, 402;

    χρημάτων ἄελπτον οὐδέν Archil. 74

    ;

    πάντων χ. δικαιότατον Mimn.8

    ;

    πρῶτον χρημάτων πάντων Hdt.7.145

    ; ἀντὶ πάντων χ. on every account, And.2.21; δεινότατον ἁπάντων χρημάτων ib.1; πᾶν χ. ἐκίνεε 'left no stone unturned', Hdt.5.96; τεκμαίρει χρῆμ' ἕκαστον 'deeds show the man', Pi.O.6.74;

    πάντων χ. μέτρον ἄνθρωπος Protag.1

    ; περαίνεται τὸ χ. the issue is being decided, Plu.Caes.47: pl., simply, things,

    ὁμοῦ πάντα χ. ἦν Anaxag.1

    , cf. Pl.Cra. 440a, Euthd. 294d, Plot.4.2.1.
    2 χρῆμα is freq. expressed where it might be omitted,

    δεινὸν χ. ἐποιεῦντο Hdt.8.16

    ; οἷόν τι χ. ποιήσειε ib. 138; ἐς ἀφανὲς χ. ἀποστέλλειν ἀποικίην to send out a colony without any certain destination, Id.4.150; freq. in Trag., τί χρῆμα; = τί; what?

    τί χ. λεύσσω; A.Pr. 300

    , Ch.10; or why? E.Alc. 512; so in gen., τοῦ χ. (sc. ἕνεκα); Ar.Nu. 1223;

    τί χ. δρᾷς; S.Aj. 288

    , cf. Ph. 1231;

    τί χ. πάσχει; E. Hipp. 909

    ; τί δ' ἐστὶ χρῆμα; what is the matter? A.Ch. 885;

    πικρόν τί μοι δοκεῖ χ. εἶναι Pl.Grg. 485b

    ;

    ἡδύ Id.Tht. 209e

    , al.; μάλιστα χρημάτων most of anything, i. e. certainly, Anon.Oxy.1611.68 (iii A. D.); cf.

    χρέος 11.2

    .
    3 used in periphrases to express something strange or extraordinary of its kind, ὑὸς χ. μέγα a huge monster of a boar, Hdt.1.36;

    ἦν τοῦ χειμῶνος χ. ἀφόρητον Id.7.188

    ; τὸ χ. τῶν νυκτῶν ὅσον what a business the nights are! Ar.Nu.2; λιπαρὸν τὸ χ. τῆς πόλεως what a grand city! Id.Av. 826, cf. Lys.83; κλέπτον τὸ χ. τἀνδρός a thievish sort of fellow, Id.V. 933;

    τὸ χ. τοῦ νοσήματος Id.Lys. 1085

    ; μακάριον.. λέγεις τυράννου χ. your tyrant-creature, Pl.R. 567e;

    χ. θαυμαστὸν γυναικός Plu.Ant.31

    : without a gen.,

    ἔλαφον, καλόν τι χ. καὶ μέγα X.Cyr.1.4.8

    ; σοφόν τοι χρῆμ' ἄνθρωπος truly a clever creature is he! Theoc.15.83; κοῦφον χ. ποιητής ἐστιν καὶ πτηνὸν καὶ ἱερόν, of the poet, Pl. Ion 534b; χ. καλόν τι such a fine thing! Theoc.15.23; also in a periphrastic use, οὐδὲν χ. τοῦ ἀγκῶνος κάμψαι δύνανται cannot bend the elbow at all, Hp.Fract.42.
    b so, to express a great number or mass, as we say, a deal, a heap of.., πολλόν τι χ. τῶν τέκνων, χ. πολλὸν ἀρδίων, νεῶν, Hdt.3.109, 4.81, 6.43;

    χ. πολλόν τι χρυσοῦ Id.3.130

    ;

    σμικρὸν τὸ χ. τοῦ βίου E. Supp. 953

    ; ὅσον τὸ χ. παρνόπων what a lot of locusts! Ar.Ach. 150;

    ὅσον τὸ χ. τοῦ πλακοῦντος Id.Eq. 1219

    ;

    πολὺ χ. τεμαχῶν Id.Pl. 894

    ; τὸ χ. τῶν κόπων ὅσον what a lot of them! Id.Ra. 1278;

    τῶν λαμπάδων ὅσον τὸ χ. Id.Th. 281

    ; also of persons, χ. θηλειῶν womankind, E.Ph. 198;

    σφενδονητῶν πάμπολύ τι χ. X.Cyr.2.1.5

    ;

    μέγα χ. Λακαινᾶν Theoc.18.4

    : without a gen., ὅσον τὸ χ. ἐπὶ δεῖπνον ἦλθε what a crowd.. ! Ar. Pax 1192.
    III ( χράω (B) A) oracle, Emp.115.1.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > χρῆμα

  • 11 οὔ-σε

    οὔ-σε, 1) und nicht; ἃς οὐκ ἔστ' ἐμὲ καὶ σὲ φιλήμεναι οὔ τέ τι νῶϊν ὅρκια ἔσσονται, Il. 22, 265, womit man Aesch. Pers. 580 οὐκ ἔτι δασμοφοροῦσιν – οὔτ' ἐς γᾶν προπιτνοῦντες ἄρξονται u. einzelne andere Stellen vgl., s. anch am Ende. – 2) gew. aber οὔτε – οὔτε, zwei oder mehrere gleichstehende Satzglieder verneinend u. verbindend, weder – noch, die dann immer in wechselseitiger Beziehung auf einander stehen, Hom. u. Folgde überall; οὔτε ϑαλάσσης κῦμα τόσον βοάᾳ, οὔτε πυρὸς τόσσος γε πέλει βρόμος, οὔτ' ἄνεμος τόσσον γε ἠπύει, ὅσση ἄρα Τρώων καὶ Ἀχαιῶν ἔπλετο φωνή, Il. 14, 394 ff.; οὔτε ϑεῶν τις, οὔτ' ἀνϑρώπων, 1, 548; an ein einzelnes οὐ sich anschließend, 6, 450 ff.; οὔτε γὰρ ϑεοὶ κοιρανέοισιν χορούς, οὔτε δαῖτας, Pind. Ol. 14, 8, wo οὔτε vor χορούς stehen und der Satz mit οὐ γάρ anfangen sollte; οὔτ' εἶδος, οὔτε ϑυμόν, οὔϑ' ὅπλων σχέσιν μωμητός, Aesch. Spt. 489, vgl. 646 ff.; οὔτε ἀνϑρώποις, οὔτε ϑεοῖς οὔτε ἔστιν, οὔτε ἔσται, Plat. Phaedr. 241 c, u. sonst. – Zu bemerken ist, daß sich zuweilen auf ein vorangehendes οὔτε ein τέ bezieht (wohin nicht zu rechnen Eur. Hipp. 302, οὔτε γὰρ τότε λόγοις ἐτέγγεϑ' ἥδε, νῦν τ' οὐ πείϑεται, wo τ' οὐ für οὔτε steht), wodurch die beiden Satzglieder auch gleichgestellt werden, aber die veränderte Struktur immer einen besonderen Nachdruck auf das positive Glied wirst; οὔτ' ἂν εἰςιδεῖν τάδε ἔχρῃζον, εἰςιδοῦσά τ' ἠλγύνϑην κέαρ, Aesch. Prom. 244, vgl. 260; κοὔτε σύμβουλον δέχει, ἐάν τε νουϑετῇ τις, στυγεῖς, Soph. Phil. 1305; τὸν οὔτε πρὶν νήπιον, νῦν τ' ἐν ὅρκῳ μέγαν αἴδεσαι, der jetzt aber sogar, O. R. 653; El. 342 u. öfter; u. in Prosa, οὔτε γὰρ οἱ βάρβαροι ἄλκιμοί εἰσι, ὑμεῖς τε τὰ εἰς τὸν πόλεμον ἐς τὰ μέγιστα ἀνήκετε, Her. 5, 49, vgl. 7, 8, 1; οὔτε τἄλλα οἶμαι κακὸς εἶναι, φϑονερός τε ἥκιστ' ἂν ἀνϑρώπων, wie cum – tum, Plat. Prot. 361 e, vgl. Crat. 410 a Rep. VIII, 566 e; οὔτε διενοήϑην πώποτε ἀποστερῆσαι, ἀποδώσω τε, Xen. An. 7, 7, 48; u. mit größerer Anakoluthie, ὅτι οὔτε τῶν τέκνων στερήσοιτο, τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ ἀντεμπλήσαντες τῶν ἐπιτηδείων ἀπίασιν, 4, 5, 28, vgl. 4, 3, 6; ähnlich folgt geradezu δέ, als würde ein neuer Satz dem vorigen entgegstzt, ἐκεῖ μὲν οὔτε πλοῖά ἐστιν οἷς ἀποπλευσούμεϑα· μένουσι δὲ αὐτοῦ οὐδὲ μιᾶς ἡμέρας ἔστι τὰ ἐπιτήδεια, An. 6, 1, 16, wo οὔτε nur auf das Correspondiren der beiden Satzglieder aufmerksam machen soll, als hieße der Satz οὔτε ἐκεῖ πλοῖα, οὔτε αὐτοῦ ἐπιτήδεια, das Hervorheben des Gegensatzes zwischen ἐκεῖ μέν und μένουσι δ' αὐτοῦ wichtiger schien, und wie Krüger richtig bemerkt, wenn τέ stehen sollte, es τά τε ἐπιτήδεια heißen müßte, vgl. 5, 9, 26; Plat. Rep. III, 388 e, οὔτε ἄρα ἀνϑρώπους ἀξίους λόγου κρατουμένους ὑπὸ γέλωτος ἄν τις ποιῇ ἀποδεκτέον, πολὺ δὲ ἧττον, ἐὰν ϑεούς; Soph. Trach. 1141. – Selten ist οὔτε – καί, Eur. I. T. 578; οὔτε – ἀλλά, D. Hal. iud. Thuc. 29, 5, u. ἀλλὰ καί, Plut. Thes. 26. – Eine andere Abweichung ist, daß οὐδέ nach einem vorangehenden οὔτε eintritt, οὔτ' εἴ τι μῆκος τῶν λόγων ἔϑου πλέον, ϑαυμάσας ἔχω, οὐδ' εἰ πρὸ τοὐμοῦ προὔλαβες τὰ τῶνδ' ἔπη, O. C. 1143, wie Plat. Apol. 19 d; Xen. Cyr. 1, 6, 6 (s. οὐδέ), weder – noch auch. – Zuweilen wird auch in kurzen Satzgliedern das erste οὔτε ausgelassen, ἄδικον οὔϑ' ὑπέροπλον ἥβαν δρέπων, Pind. P. 6, 48; Πάρις γὰρ οὔτε συντελὴς πόλις ἐξεύχεται, Aesch. Ag. 518, wo wir es noch auch übersetzen müssen, wenn wir nicht weder hinzusetzen wollen. Anders sind die Fälle zu beurtheilen, wo im ersten Satzgliede οὐ steht und darauf οὔτε folgt, ἀλλ' οὐκ ἐκ σέϑεν ᾠκτείρεϑ' οὗτος, οὔϑ' ὁ γεννήσας πατήρ, Soph. El. 1404, wo durch das οὔτε nachträglich ein Gleichsetzen mit dem vorigen Satzgliede ausgedrückt wird, s. 1.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > οὔ-σε

  • 12 ὀνίνημι

    ὀνίνημι [pron. full] [ῐ]
    A

    , ὀνίνης Pl.Hp.Ma. 301c

    ,

    ὀνίνησι Il.24.45

    , Hes.Th. 429, etc. ; inf. ὀνινάναι dub. in Pl.R. 600d ; part. ὀνινάς, ᾶσα Id.Phlb. 58c ([tense] impf. supplied by ὠφέλουν): [tense] fut.

    ὀνήσω Il.8.36

    , Orac. ap. Hdt.7.141, E.Andr. 1004, etc. ; [dialect] Dor. [ per.] 3sg.

    ὀνασεῖ Theoc.7.36

     : [tense] aor.

    ὤνησα Il.9.509

    , Hdt.9.76, E.Tr. 933, Pl.Ap. 27c ; [dialect] Ep.

    ὄνησα Il.1.503

     :—[voice] Med.,

    ὀνίνᾰμαι Pl.Grg. 525c

     : [tense] impf.

    ὠνινάμην Id.R. 380b

     : [tense] fut.

    ὀνήσομαι Il.7.173

    , S.Tr. 570, E.Hel. 935, Pl.Ap. 30c : [tense] aor. I ὠνησάμην only in Gal. 2.381 (unless in AP7.484 (Diosc.) we accept ὠνάσατο [with ᾰ] for the meaningless ὠνόσατο) ; ὀνήσω (2 pers. sg.) in Porph.Marc. 10 is f.l. either for ὠνήσω or for ὤνησο : [tense] aor. 2

    ὠνήμην Thgn.1380

    , E.Alc. 335, Pl.Men. 84c ; imper.

    ὄνησο Od.19.68

     ; part.

    ὀνήμενος 2.33

     (cf. [pref] ἀπ-) ; also

    ὠνάμην, ὤνασθε E.HF 1368

    ,

    ὤναο Call.Aet.3.1.6

    , and freq. later, Luc.D Mort.12.2, etc. ;

    ὤνατο IG14.1389

     ii 37,

    ὤναντο D.H.1.23

     ; inf.

    ὄνασθαι E.Hipp. 517

    , Pl.R. 528a ; opt. ὀναίμην, which is freq. (v. infr. 11.2), may belong to either form: in Hom. ὠνάμην is the [tense] aor. I of ὄνομαι :—[voice] Pass. [full] ὀνέομαι occurs twice,

    ὀνεῖται Stob.4.22.62

    , ὀνούμενοι Ps.-Luc.Philopatr.26: [tense] aor. inf.

    ὀνηθῆναι X.An.5.5.2

    ; [dialect] Dor.

    ὠνάθην Theoc.15.55

     :
    I [voice] Act., profit, benefit, help, and sts. gratify, delight, abs.,

    βουλὴν.. ὑποθησόμεθ' ἥτις ὀνήσει Il.8.36

    , cf. Hes.Th. 429, E.Med. 533, etc.: with neut. Adj. or Adv.,

    ὀ. παῦρα h.Merc. 577

     ;

    σμικρὰ ὀνήσει πόλιν E.Heracl. 705

     (anap.), cf. Pl.Phlb. 58c ;

    μᾶλλον Simon.55

    , Aret. CA1.4: c.acc. pers., Il.5.205, 7.172, Orac. ap. Hdt.7.141, E.Hipp. 314, Ar.Lys. 1033, etc.: with neut. Adj.,

    ἄνδρας μέγα σίνεται ἠδ' ὀνίνησι Il. 24.45

    , cf. 9.509, v.l. in X.An.3.1.38, etc. ;

    πολλὰ ὀ. τινά Od.14.67

     ;

    τοσόνδε E.Tr. 933

     ;

    εἴ ποτε δή τι Il.1.395

     : c. dat. modi, εἴ ποτε δή σε ὄνησα ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ ib. 503 : c. part., Ξενοφῶντα ὠνήσατε οὐχ ἑλόμενοι by not electing him, X.An.6.1.32, cf. Pl.Smp. 193d, Hp.Ma. 301c ;

    ὡς ὤνησας ὅτι ἀπεκρίνω Id.Ap. 27c

     : c. dupl. acc., σὲ δὲ τοῦτό γε γῆρας ὀνήσει this benefit at least will thine old age bestow on thee, Od.23.24 ; also οὐδεμίαν ὤνησε κάλλος εἰς πόσιν ξυνάορον helped her in her relations with.., E.Fr.909.1.
    II [voice] Med., have profit or advantage, enjoy help or support, have enjoyment or delight, Il.6.260, 7.173, Od.14.415, E.Hipp. 517, etc.: c. part., have benefit from being or doing so and so, Thgn.1380, Pl.Ap. 30c, R. 380b, Men. 84c, etc.: but most freq. c. gen., have advantage from.., have delight or enjoyment of..,

    δαιτὸς ὄνησο Od.19.68

     ;

    λέκτρων -ήσομαι E.Med. 1348

     ; πρὶν σφῷν ὄνασθαι ib. 1025, cf. Alc. 335 : freq. with neut. Adj. added, τί σευ ἄλλος ὀνήσεται; what good will others have of thee, i. e. what good will you have done them? Il.16.31 ;

    τοσόνδ' ὀνήσῃ τῶν ἐμῶν.. πορθμῶν S.Tr. 570

    , etc. ; so

    ὄνασθαί τι ἀπό τινος Pl.R. 528a

     ; also

    ὀ. τοῦτο ὅτι.. Luc. DMort.12.2

     : also with an ironical sense, ὄναιο μέντἄν, εἴ τις ἐκπλύνειέ σε you'd be the better of it, if one were to wash you clean, Ar.Pl. 1062 ; ἁλσὶν διασμηχθεὶς ὄναιτ' ἂν οὑτοσί he'd be very nice if he were rubbed down with salt, Id.Nu. 1237 ; so ὠνάθην μεγάλως ὅτι.. lucky for me that.., Theoc.15.55 ;

    ὤνησο, διότι μὴ ὁ Ζεὺς ἐπήκουσέ σου Luc. Prom.20

    .
    2 [tense] aor. opt. ὀναίμην, αιο, αιτο, in protestations, wishes, etc., ὄναιο mayst thou have profit, i. e. bless thee.., E.Or. 1677, etc.: and c. gen., ὄναιο τῶν φρενῶν bless thee for.., Id.IA 1359 ;

    ὄναισθε μύθων Id.IT 1078

    , cf. Hel. 1418 ; οὕτως ὀναίμην τῶν τέκνων so may I have profit of them, in a parenthesis, Ar.Th. 469 ;

    οὕτως ὄναισθε τούτων D.28.20

     ;

    ὄναιντο βίου Simon.128

     ; μή νυν ὀναίμην, ἀλλ'.. ὀλοίμην may I not see good, but die, S.OT 644 ; ὄναιο τοῦ γενναίου χάριν bless thee for thy noble spirit, Id.OC 1042.
    3 [tense] aor. part. ὀνήμενος, of those to whom (or of whom) one says ὄναιο (ὄναιτο), blessed,

    ἐσθλός μοι δοκεῖ εἶναι, ὀνήμενος Od.2.33

     : for this sense of a part. cf. ἐπίτριπτος, οὐλόμενος.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὀνίνημι

  • 13 κάμνω

    κάμνω, aor. ἔκαμον, καμεῖν, fut. καμοῦμαι, καμεῖται Il. 2, 389, οὐ καμεῖ τοὐμὸν μέρος Soph. Trach. 1205 ist 2. Person, perf. κέκμηκα, z. B. Il. 6, 262, davon partic. sync. κεκμηώς, Il. 23, 232, κεκμηῶτι, κεκμηῶτα, 6, 261 Od. 10, 31, auch κεκμηότας, Il. 11, 802; bei Thuc. 3, 59 ist die Lesart der meisten mss. κεκμηῶτας für κεκμηκότας; im aor. hat Hom. auch die reduplleirte Form κεκάμω, Il. 1, 168, κεκάμῃσι 12, 658, κεκάμωσι 7, 5; da aber diese Conj. immer nach ἐπεί stehen, schreibt Bekker ἐπεί κε κάμω u. s. w.; κεκαμών führt Gregor. Cor. als ionisch an p. 461; – 1) sich müde arbeiten, müde werden, ermüden; οὐδέ τι γυῖα πρὶν κάμνει, πρὶν πάντας ἐρωῆσαι πολέμοιο, er ermüdet nicht an den Gliedern, Il. 19, 169; μάλα γὰρ κάμε φαίδιμα γυῖα 23, 63; περὶ δ' ἔγχει χεῖρα καμεῖται 2, 389; ὦμον 16, 106, ihm ward die Schulter matt; 11, 801 ἀκμῆτες den κεκμηότες entggstzt; cum partic., ἐπεὶ κάμε δακρυχέουσα, da sie vom Weinen müde war, 24, 613, wie οὐδέ τι τόξον δὴν ἔκαμον τανύων, ich mühte mich nicht lange ab, den Bogen zu spannen, ich spannte ihn ohne Anstrengung, Od. 21, 426; ἐπεί κε κάμωσιν ἐλαύνοντες, wenn sie müde geworden sind zu rudern, Il. 7, 5, vgl. 17, 658. So auch Folgde, οὔτοι καμοῦμαί σοι λέγουσα τἀγα-ϑά, ich werde nicht müde werden, dir Gutes zu rathen, Aesch. Eum. 841, vgl. 868; οὐκ ἂν κάμοιμι τὰς κακὰς κτείνων Eur. Or. 1590; οὔποτ' ἂν κάμοιμ' ὀρχουμένη, ich werde vom Tanzen nicht müde, ich werde nicht müde zu tanzen, Ar. Lys. 541; in Prosa, μὴ κάμῃς φίλον ἄνδρα εὐεργετῶν Plat. Gorg. 470 c, laß dich's nicht verdrießen, thue es unverdrossen; ὁ νόμος αὐτὸν ἐπαινῶν οὔποτε καμεῖται Legg. XI, 921 e. Anders Xen. An. 3, 4, 47 ἐγὼ δὲ χαλεπῶς κάμνω τὴν ἀσπίδα φέρων, ich ermatte unter der Last des Schildes; ἔκαμον δέ μοι ὄσσε πάντη παπταίνοντι Od. 12, 232; von Pferden Il. 4, 27. – Sich anstrengen, sich's sauer werden lassen, Il. 8, 448, vgl. 22. – Pind. πολεμίων ἀνδρῶν καμόντων, in der Schlacht den Kürzern ziehen, P. 1, 80; ϑυμῷ Ol. 2, 9; δαπάναις, müde werden im Aufwande, die Kosten sparen, P. 1, 90; στρατοῦ καμόντος, erliegen, Aesch. Ag. 656 (vgl. Eur. Suppl. 709); νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι, wie auch wir sagen »wenn das Schiff gegen die Wogen arbeitet«, Spt. 192; Soph. El. 522; οἱ γὰρ εὐγενεῖς κάμνουσι τοῖς αἰσχροῖσι τῶν τέκνων ὕπερ, strengen sich an, unterziehen sich der Gefahr, Eur. Herc. Fur. 293; – δεῖ μηδαμῇ κάμνειν τὸν νομοϑέτην, er darf nicht müde werden, Plat. Legg. X, 890 d. – Gew. krank und schwach werden, sein, leiden, Ar. Th. 405, vgl. οὐδ' ὅστις νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο Soph. Phil. 282; Plat. Gorg. 477 d u. öfter; ἀνδράποδον κάμνον φϑόῃ Legg. XI, 916 a; κάμνον σῶμα ἰατρικῆς καϑάρσεως τυχόν ib. I, 628 d; τοὺς κάμνοντας τὰ σώματα Gorg. 478 a; εἰ πάσας νόσους κάμοιεν Rep. III, 408 e; Eur. Ἥρα με κάμνειν τήνδ' ἔϑηκε τὴν νόσον Heracl. 990; Sp., νοσήμασι κάμνουσι τρισί, sie leiden an drei Krankheiten, Arist. H. A. 8, 21; τὴν ποδάγραν 8, 24; im Ggstz von ὑγιαίνω, gen. et interit. 1, 3 A; καμάτους κάμνειν Hdn. 3, 6, 7; ὑπὸ τῆς νόσου κάμνειν 3, 14, 4. – Bei Xen. An. 4, 5. 17 u. öfter = schwach, marode sein, οἱ καμόντες, die Müden. – Uebertr., ἀλλαγᾷ λόγου καμεῖν, an der Aenderung der Rede kranken, Aesch. Ag. 469; οἵπερ σοῖς ἐκάμνομεν κακοῖς Eur. Med. 1138; τῷ πεποιημένῳ ἔκαμνον μεγάλως Her. 1, 118; ἐν τῷδε κάμνουσιν αἱ πολλαὶ πόλεις, daran kranken die meisten Staaten, das ist ihre Schwäche, Eur. Hec. 306; ἐν τῷδ' ἔκαμνε νόστος I. A. 966; ὃ κάμνει τοῦ λόγου μάλιστά σοι Ion 363. – Bes. sind οἱ καμόντες od. οἱ κεκμηκότες die Todten, entweder weil sie des Lebens Last und Mühe getragen und nun ausgelitten haben, oder mit Buttm. Lexil. II p. 237 die Ermüdeten, Entkräfteten euphemistisch für ϑανόντες; βροτῶν εἴδωλα καμόντων Od. 11, 475, vgl. 24, 14; Ζεὺς ἄλλος ἐν καμοῦσιν Aesch. Suppl. 228, vgl. 149; Eur. Suppl. 756 Tr. 96 (wo man es auch für die dii manes der Römer erkl.); ἐπικαλούμεϑα τοὺς κεκμη κότας Thuc. 3, 59; τὰς τῶν κεκμηκότων ψυχάς Plat. Legg. XI, 927 b; Sp., εἰσὶ καμοῦσιν ὡς ζῳοῖς ἀρχαὶ συμφορέων ἕτεραι Crinag. 34 (IX, 81). – 2) trans., nur im aor., mit Mühe u. Anstrengung arbeiten, verfertigen, bes. von künstlichen Metallarbeiten; αὐτὰρ ἐπεὶ πάνϑ' ὅπλα κάμε Il. 18, 613; κάμε τεύχων 2, 101. 8, 195; πέπλοι, οὓς κάμεν αὐτή Od. 15, 105; ἄστυ Ap. Rh. 1, 1322. – Im aor. med. = sich erwerben, durch Anstrengung erlangen; τὰς αὐτοὶ καμόμεσϑα βίηφί τε δουρί τε μακρῷ Il. 18, 341; νῆσον ἐκάμοντο Od. 9, 130; οἴκους ἐκάμοντο Philet. 7; ἱρόν, ὅ ῥ' ἐκάμοντο, sich erbauen, Ap. Rh. 2, 718.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > κάμνω

  • 14 ὀνίνημι

    ὀνίνημι, fut. ὀνήσω, Eur. Heracl. 1044 u. A., aor. ὤνησα, Ar. Lys. 1033, das imperf. act. war nicht im Gebrauch, man gebrauchte dafür ὠφέλουν, 1) Act. nützen, helfen, fördern, Vortheil bringen, theils absolut, βουλὴν δ' Ἀργείοις ὑποϑησόμεϑ', ἥτις ὀνήσει, Il. 8, 36. 467, Hes. Th. 429. 436, theils c. accus. der Person oder Sache, der genützt oder die gefördert wird, οὗτ ος γὰρ δὴ Ἀχαιοὺς ὀνήσει, Il. 16, 172; εἴπ οτε δή σε μετ' ἀϑανάτοισιν ὄνησα, ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ, 1, 503, vgl. 395. 5, 205. 7, 172, öfter; σὲ δὲ τοῠτό γε γῆρας ὀνήσει, Od. 23, 24, hierin wenigstens wird dein Alter dir nützen; vgl. ἐμὲ πόλλ' ὤνησεν ἄναξ, 14, 67; Ggstz von σίνεσϑαι, αἰδώς, ἥτ' ἄνδρας μέγα σίνεται ἠδ' ὀνίνησιν, Il. 24, 45, die einzige Stelle, in welcher bei Hom. das praes. vorkommt; οὑμὸς γάμος ὤνησεν Ἑλλάδα, Eur. Troad. 933; Andr. 1005; τὸ σὲ τέκνα τ' ὀνήσει, Her. 7, 141, im Orak.; Ξενοφῶντα ὠνήσατε οὐχ ἑλόμενοι, Xen. An. 5, 9, 32; ὀνῆσαί τι τοὺς οἴκοι, 5, 6, 20, vgl. 3, 1, 38, οἶμαι ἂν ὑμᾶς μέγα ὀνῆσαι τὸ στράτευμα, ich glaube, ihr würdet dem Heere großen Vortheil verschaffen; σὺ ἡμᾶς ὀνίνης ἀεὶ νο υϑετῶν, du nützest uns durch deine fortwährenden Ermahnungen, Plat. Hipp. mai. 301 c; τί μέγα τὴν πόλιν ὀνίνησιν, Plat. Legg. I, 641 b; Sp., οὐ πολύ σε ὀνήσει ἡ ἀϑανασία, Luc. D. D. 13, 2. – 2) Med. ὀνίναμαι, impf. ὠνινάμην, Plat. Rep. II, 380 b, fut. ὀνήσομαι, aor. ὠνήμην, ὤνησο, so Hom. immer u. eigtl. ion., att. aber ὠνάμην, obwohl auch, bes. früher, Att. ὠνήμην vorzogen, Xen. auch ὠνήϑην, An. 5, 5, 2, vgl. Lob. Phryn. 12. 13, perf. ὤνημαι, Liban. ep. 738, – Nutzen, Vortheil haben, Hülfe, Unterstützung finden; absolut, ἔπειτα δέ κ' αὐτὸς ὀνήσεαι, Il. 6, 260; καὶ δ' αὐτὸς ὃν ϑυμὸν ὀνήσεται, selbst in seinem Herzen Vortheil davon haben, 7, 173, vgl. Od. 14, 415; oft c. gen., Nutzen, Genuß von Etwas haben, δαιτὸς ὄνησο, genieße des Mahles, sei zufrieden damit, Od. 19, 68; τί σευ ἄλλος ὀνήσεται; was soll ein Anderer Vortheil von dir haben, deiner froh werden? Il. 16, 31; τοσόνδ' ὀνήσει τῶν ἐμῶν πορϑμῶν, Soph. Tr. 567; πρὶν σφῶν ὄνασϑαι, Eur. Med. 1025; σοῦ οὐκ ὠνήμεϑα, Alc. 336; das partic. Od. 2, 33 ἐσϑλός μοι δοκεῖ εἶναι, ὀνήμενος wird durch ein zu ergänzendes εἴη erklärt, ἠϑικῶς nach den Schol. ausgesprochen, wie macte, er scheint mir ein wackerer zu sein, habe er dessen Gewinn, gehe es ihm wohl; vgl. ὄναιο Θησεῦ, Soph. O. C. 1046; im Ggstz von ὀλοίμην, μὴ νῠν ὀναίμην, O. R. 644, möge mir keine Freude zu Theil werden, ich will verwünscht sein; ὄναιο, Eur. Or. 1677; I. A. 1008; οὕτως ὀναίμην τῶν τέκνων, Ar. Thesm. 469, so wahr ich Freude an meinen Kindern zu erleben wünsche; auch Folgde, ὀναίμην Luc. Cont. 2, ὄναιο τῆς εὐκλείας Pseudol. 22; auch ironisch, ὄναιο μέντἂν εἴ τις ἐκπλύνειέ σε, es würde dir heilsam sein, wenn Einer dich auswaschen wollte, Ar. Plut. 1053; ἁλσὶν διασμηχϑεὶς ὄναιτ' ἂν οὑτοσί, Nubb. 1237; ὤνησο, διότι, es war dein Glück, daß, Luc. Prom. 20; ὠνάϑην μεγάλως, ὅτι, Theocr. 15, 53; – Xen. vrbdt οἱ στρατηγοὶ ἔχρῃζον τὴν στρατιὰν ὀνηϑῆναί τι, An. 5, 5, 2 (vgl. das activ.); οἱ δὲ ὠνίναντο κολαζόμενοι, Plat. Rep. II, 380 b; auch εἴ τίς τι δύναιτο ἀπ' αὐτῶν ὄνασϑαι, VII, 528, wie Charm. 175 e; ὀνήσεσϑαι im Ggstz von βλαβήσεσϑαι, Alc. I, 120 d; Sp.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ὀνίνημι

  • 15 ἑστιάω

    ἑστιάω, augm. ει, εἱστίων, εἱστιάκασι, Plat. Gorg. 518 e, εἱστίαμαι, ταῦτά σοι εἱστιάσϑω, Plat. Rep. I, 354 a; am Heerde ( ἑστία) gastlich aufnehmen, Her. 7, 153; ξένους Lys. 12, 8; Jem. bewirthen, ihm einen Schmaus geben, Ar. Nubb. 1212; ἡμᾶς ἑστιᾶτε Plat. Conv. 175 b; ἰχϑύσι τινά Rep. III, 404 b; übertr., τῶν λόγων ἡμᾶς εἱστία, wie auch wir sagen: mit Reden bewirthen, traktiren, Phaedr. 227 b; ἑστιάσας λόγων καλῶν καὶ σκέψεων Rep. IX, 571 d; – γάμον, γάμους, den Hochzeitsschmaus ausrichten, Eur. Herc. Fur. 483; Ar. Av. 132; ἱερά, einen Opferschmaus geben, Antiph. 1, 16; ϑεσμοφόρια τὰς γυναῖκας, den Frauen den Thesmophorienschmaus geben, Is. 3, 80; νικητήρια Xen. Cyr. 8, 4, 1, wie ἐπινίκια Dem. 59, 33, den Sieg durch einen Schmaus feiern; so auch δεκάτην Dem. 40, 28; γενέϑλια Luc. Hermot. 11, den Geburstag feiern; ἑστιᾶν τινα ἡδίστην ἑστίασιν Symp. 2; ἐπινίκιά τινα Dem. enc. 26; auch ἔρανόν τινι ἑστιᾶν, Epicharm. bei Ath. VIII, 338 d; wie bei Plat. übertr., ἑστιῶσα καὶ τέρπουσα τὸν ἐν ἡμῖν λόγον, Plut. Symp. 7, 8, 4; τὰς ἀκοάς, einen Ohrenschmaus geben, Ael. V. H. 3, 1; τὴν ὄψιν, das Auge weiden, H. A. 17, 23. – Pass. mit fut. med., bewirthet werden, schmausen, im eigtl. Sinn u. übertr., εἱστίημαι Her. 5, 20; ἄνευ ὄψου ποιεῖς τοὺς ἄνδρας ἑστιωμένους Plat. Rep. II, 372 c; ψυχὴ γῆν ἑστιωμένη X, 611 e; τἄλλα τὰ ὄντα ὄντως ϑεασαμένη καὶ ἑστιαϑεῖσα Phaedr. 247 e; τοῦ μέλλοντος ἑστιάσεσϑαι Theaet. 178 d; εὐωδίᾳ Xen. Conv. 2, 3, wie λόγοις Ath. VII, 275 a; Sp., auch gen., τῶν τέκνων ἑστιώμενος Luc. de merc. cond. 41.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ἑστιάω

  • 16 εκπονεω

        1) вырабатывать, выделывать, изготовлять или сооружать
        

    (τὸ ναυτικόν Thuc.)

        2) заготовлять, добывать
        

    (σῖτα Xen.)

        3) строить, воздвигать
        4) разрабатывать, отделывать
        

    (τὸ εὐπρεπὲς τοῦ λόγου Thuc.; ὅπλα εἰς κόσμον ἐκπεπονημένα Xen.; ἐκπεπονημένα διαγράμματα Plat.)

        5) обрабатывать, формировать
        

    (τέν ὕλην Plut.)

        6) обрабатывать, возделывать
        

    (ἐπιτακτὸν μέτρον Pind.; χωρίον ἐκπεπονημένον Plut.)

        ἐκπονεῖσθαι ποτὴ σπόρον Theocr. — возделываться под посев

        7) перерабатывать, переваривать
        

    (τέν δίαιταν Xen.; τέν τροφήν Arst.)

        8) украшать, наряжать
        9) проделывать, совершать
        

    (δολιχὰν τρίβον Anth.; ἀέθλους Theocr.)

        ἐ. τὸν βίον Eur. — вести суровую жизнь

        10) переделывать, превращать
        

    (τινα μαλθακὸν σιδαρίω Theocr. - v. l. ἐξ ποιέω)

        11) исполнять, выполнять
        

    (τὰ ἐντεταλμένα, med. τάδε Eur.)

        ἐφ΄ ᾧ τετάγμεθ΄ ἐκπονήσομεν (pl. = sing.) Eur. — я сделаю то, что мне приказано

        12) изыскивать
        

    (ξυνῇ ἐ. ἄκη Aesch.)

        13) добиваться, разыскивать
        μνηστεύματα γυναικός τινος ἐ. Eur. — добиваться руки какой-л. женщины

        14) заботиться
        

    τῶν ἐκδήμων φίλων ἐ. τύχας Eur. — заботиться о судьбе отсутствующих друзей;

        ἐκπονεῖσθαι περὴ τὰς τροφὰς τῶν τέκνων Arst. — заботиться о пропитании детей

        15) давать тщательное образование, обучать, учить
        

    (τινα Eur.)

        πεζοὴ ἐκπεπονημένοι Xen. — (хорошо) обученные пехотинцы;
        τὸ τὰ σώματα ἐκπεπονῆσθαι Xen. — физическая закаленность, выносливость;
        16) прилежно заниматься, усиленно изучать
        

    (τὰ πρὸς πόλεμον Xen.; τὰς ὀρχήσεις Polyb.)

        17) тяжело работать, усердно трудиться
        

    (μαθεῖν τι Plut.)

        παρ΄ ἀσπίδα ἐ. Eur. — нести военные тяготы

        18) мучить, изнурять
        

    (ἐκπονηθεὴς περὴ ταῦτα и ἐκπονούμενος ταῖς φροντίσι Plut.)

        19) заставлять, понуждать
        20) отклонять, отвращать, удалять

    Древнегреческо-русский словарь > εκπονεω

  • 17 εκτροφη

        ἥ
        1) вскармливание, выкармливание
        

    (ἥ ἐ. ἐν τῇ μητρί ἐστιν Arst.)

        2) воспитание
        

    (τῶν τέκνων Arst.; τῶν νηπίων Plut.)

    Древнегреческо-русский словарь > εκτροφη

  • 18 διαδοχή

    A taking over from another, νεώς, of a trierarch, D.50.1.
    2 succession, ἄλλος παρ' ἄλλου διαδοχαῖς πληρούμενοι by successions or reliefs, A.Ag. 313;

    διαδοχῇ τῶν ἐπιγιγνομένων Th.2.36

    ;

    ἡ τῶν τέκνων δ. Arist.Pol. 1334b39

    : freq. in dat. pl.,

    ἀνάσσειν διαδοχαῖσιν ἐν μέρει ἐνιαυσίαισιν E.Supp. 406

    ; διαδοχαῖς Ἐρινύων (apparently) by successive attacks of the Furies, Id.IT79; γένους μακραῖς δ. by long pedigrees, Hdn.1.2.2: with Preps., ἐκ διαδοχῆς ἀλλήλοις in turns, D.4.21, cf. Antiph.8 (but, in succession, Arist.Ph. 228a28); κατὰ διαδοχὴν χρόνου or κατὰ δ., Th.7.27,28;

    κατὰ διαδοχάς Arist.Mu. 398a33

    ;

    τὰ κατὰ διαδοχὴν κληρονομηθέντα POxy.1201.7

     (iii A. D.), cf. BGU907.13 (iii A. D.).
    II concrete in military sense, relief, relay,

    ἡ δ. τῇ πρόσθεν φυλακῇ ἔρχεται X.Cyr.1.4.17

    , cf. D.21.164: metaph.,

    σελήνη ἡλίου δ. Secund.Sent.6

    .
    2 the succession (i.e. successors), Luc.Nigr.38; ἡ περὶ τὸν Πλάτωνα δ. the school of Plato, S.E.M.7.190;

    Στωϊκή δ. Plu.2.605b

    ;

    ἡ Ἐπικούρου δ. IG22.1009

     (Epist. Plotinae); αἱ Διαδοχαί, title of work by Sotion on the Successions or successive heads of the Philosophic Schools, Ath.4.162e, cf. D.L.Prooem.1, 2.12.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > διαδοχή

  • 19 προαποθνήσκω

    A die before or first, Hdt.2.1, App. Mith. 117; π. τῆς γηραιοῦ τελευτῆς die before old age, Antipho 4.1.2; of a coward, π. ὑπὸ τοῦ φόβου, i.e. before his time, X.Cyr.3.1.25;

    π. τῷ δέει Ph.2.68

    ;

    π. πρὶν ἐντὸς βέλους γενέσθαι Luc.Anach.25

    .
    II die on behalf or in defence of,

    ὑπὲρ τῆς βασιλείας Pl.Smp. 208d

    ;

    τῶν τέκνων Arist.EE 1235a34

    ;

    κύνες π. τῶν δεσποτῶν Ph.2.200

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > προαποθνήσκω

  • 20 ἥρως

    ἥρως, ὁ (also ἡ in signf. 111), gen. ἥρωος ( ἥρως codd. in Od.6.303, fort. leg. ἥρω?ἥρωςXος), IG22.1641.6 (iv B.C.), etc.; also
    A

    ἥρω D.19.249

    , IG2.1191 (iii B.C.), Paus.10.4.10: dat. ἥρωϊ, mostly in form

    ἥρῳ Il.7.453

    , Od.8.483, Pl.Com.174.18, Orac. ap. D.43.66: acc.

    ἥρωα Pl.Lg. 738d

    , IG3.810 (

    ἥρω?ἥρωςXα Epigr.Gr.774

     ([place name] Priene)); usu. in form

    ἥρω IG2.1058.25

     (iv B.C.), Pl.R. 391d, A.R.2.766, etc., also

    ἥρων Hdt.1.167

    :—Plur., nom. ἥρωες ([pron. full] ω?ἥρωςX Pi.P.4.58), rarely [var] contr. ἥρως, as in Ar.Fr. 304: dat.

    ἥρωσιν A.Fr.55

    , Ar.Av. 1485;

    ἡρώνεσσι Sophr.154

    : acc. ἥρωας ([pron. full] ω?ἥρωςX Pi.P.1.53), rarely ἥρως, as in A.Ag. 516, Luc.Dem.Enc.4:— hero, ἥρωες Δαναοί, Ἀχαιοί, Il.2.110,19.34;

    στίχας ἀνδρῶν ἡρώων Od.1.101

    ; ἡρώων ἀγοράς, of the Phaeacians, 7.44;

    ἥρῳ Δημοδόκῳ 8.483

    ;

    οἱ ἡγεμόνες τῶν ἀρχαίων μόνοι ἦσαν ἥρωες, οἱ δὲ λαοὶ ἄνθρωποι Arist.Pr. 932b18

    , but cf. Il. cc.
    3 heroes, as objects of worship,

    ἥ. ἀντίθεοι Pi.P.1.53

    ,4.58; ἥ. θεός, of Heracles, Id.N.3.22; but [

    Ἡρακλέϊ] τῷ μὲν ὡς Ὀλυμπίῳ θύουσι, τῷ δὲ ἑτέρῳ ὡς ἥρωι ἐναγίζουσι Hdt.2.44

    ; Σίσυφος ἥ. Thgn.711; twice in A., Ag. 516, Fr.55; once in E., Fr. 446(lyr.);

    οὔτε θεοὺς οὔθ' ἥρωας αἰσχυνθεῖσα Antipho 1.27

    ; esp. of local deities, founders of cities, patrons of tribes, etc., Hdt.1.168, Th.4.87, Pl.Lg.l.c., Arist.Pol. 1332b18, etc.; at Athens, ἥ. ἐπώνυμοι heroes after whom the φυλαί were named, Paus.1.5.1,2, cf. Hdt.5.66; of historical persons to whom divine honours were paid, as Brasidas at Amphipolis, Th.5.11, cf. Hdt.5.114,7.117: hence,= Lat. divus, ἥρωα ἀπεδείξατε [τὸν Αὔγουστον] D.C.56.41; also,= Lares, D.H.4.14; ὁ κατ' οἰκίαν ἥ.,= Lar familiaris, ib.2.
    II later,= μακαρίτης, deceased, Alciphr.3.37, Hld.7.13: pl., PMag.Par.1.1390: freq. in Inscrr.,

    ἥρως χρηστέ, χαῖρε IG9(2).806

    , cf. 14.223, etc.; even of women, ib.9(2).961 ([place name] Larissa), al.; θεοῖς ἥρωσι,= Dis Manibus, ib.14.1795 ([place name] Rome), etc.;

    ὑβρίσαντας τοὺς ἥρωας τῶν τέκνων ἡμῶν SIG1243.23

     (Acraeph.).
    III ἥ. ποικίλος, = στιγματίας, Hsch., Phot.
    IV βοῦς ἥ., = ἡγεμών, IG22.1126.32.
    V v. Ἥρων.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἥρως

Страницы

См. также в других словарях:

  • γονέων και τέκνων, σχέσεις — (Νομ.).Ο δεσμός μεταξύ γονέων και τέκνων, σύμφωνα με τον οποίο καθορίζονται πολυάριθμες έννομες σχέσεις, όπως η γονική μέριμνα, η κληρονομική διαδοχή, η επιλογή απόκτησης του επώνυμου κλπ. Ο δεσμός αυτός έχει ως έρεισμα τη γέννηση από γάμο, τη… …   Dictionary of Greek

  • οικογένεια — Κοινωνικός θεσμός εξαιρετικής σημασίας, που αναπτύχθηκε ιστορικά σε όλο σχεδόν τον κόσμο ως μονογαμικός δεσμός του άντρα και της γυναίκας για την ικανοποίηση φυσικών αναγκών, την απόκτηση τέκνων και τη θεμελίωση μιας οικιακής κοινότητας.… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Δίκαιο (Αρχαιότητα και Βυζάντιο) — ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΚΑΙΟ Το ελληνικό δίκαιο συνδέεται με την εξέλιξη και την ακμή της πόλης στην αρχαιότητα. Οι πολιτειακές μεταβολές και κυρίως η γένεση, η άνθηση και η πορεία της δημοκρατίας στο χρόνο ορίζουν την έννοια, το εύρος, το περιεχόμενο και τα …   Dictionary of Greek

  • χριστιανισμός — Θρησκεία που ιδρύθηκε από τον Ιησού Χριστό, της οποίας οι δογματικές και ηθικές αρχές θεμελιώνονται στο πρόσωπο και στη διδασκαλία του ιδρυτή της –όπως αυτή παραδίδεται στα βιβλία της Καινής Διαθήκης– καθώς και στην ιερή παράδοση της Εκκλησίας. Ο …   Dictionary of Greek

  • ИОАНН ЗЛАТОУСТ. Часть II — Учение Считая правильную веру необходимым условием спасения, И. З. в то же время призывал веровать в простоте сердца, не обнаруживая излишнего любопытства и помня, что «природа рассудочных доводов подобна некоему лабиринту и сетям, нигде не имеет …   Православная энциклопедия

  • μέτοικος — Στην αρχαία Αθήνα μ. ονομάζονταν οι μόνιμα εγκατεστημένοι ξένοι, ελληνικής ή βαρβαρικής καταγωγής, που δεν είχαν τα πολιτικά δικαιώματα των Αθηναίων. Οι μ. έλεγχαν το εμπόριο και τη βιοτεχνία, ενώ συνετέλεσαν καθοριστικά στην οικονομική άνθηση… …   Dictionary of Greek

  • μόχθος — και μόχτος, ο (ΑΜ μόχθος, Μ και μόχτος) 1. σωματικός κόπος, επίπονη προσπάθεια, καταπόνηση: 2. ταλαιπωρία μσν. 1. θλίψη 2. βιασύνη, σπουδή 3. βιοπάλη αρχ. 1. στον πληθ. οι μόχθοι οι δυσχέρειες, τα βάσανα 2. φρ. «μόχθος τέκνων» μόχθος υπέρ τών… …   Dictionary of Greek

  • μήλο — Καρπός που προέρχεται όχι μόνο από το μετασχηματισμό των ιστών της ωοθήκης του άνθους, αλλά και από τους ιστούς των οργάνων στήριξης του· βοτανικά είναι ένας ψευδής καρπός, αρκετά ογκώδης. Τυπικά παραδείγματα τέτοιων καρπών είναι οι καρποί των… …   Dictionary of Greek

  • ύβρις — (I) εως, η / ὕβρις, ΝΜΑ, τ. γεν. και εος και επικ. και ιων. τ. ιος, Α 1. έκφραση, λόγος ή πράξη που προσβάλλει την αξιοπρέπεια ή την τιμή κάποιου 2. (ιδίως στην αρχ. ελλ. τραγωδία και σχετικά με τον τραγικό ήρωα) αλαζονική και αυθάδης συμπεριφορά …   Dictionary of Greek

  • Nikoláos Sofianós — o Nikolaos Sophianos (en griego Νικολάος Σοφιανός) fue un humanista, gramático y cartógrafo griego del Renacimiento. Nació en Corfú hacia 1500 y murió en Venecia después de 1551.[1] Se le conoce sobre todo por ser el primer autor conocido de una… …   Wikipedia Español

  • επώνυμο — Το όνομα της οικογένειας ή του οίκου που συνοδεύει το προσωπικό όνομα. Στους αρχαίους πολιτισμούς της ανατολικής Μεσογείου, στο προσωπικό όνομα προσέθεταν μερικές φορές το όνομα του πατέρα. Στους Άραβες, π.χ., Μοχάμετ ιμπν Άφαν και στους Εβραίους …   Dictionary of Greek

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»